သားသမီးများတဲ့ မေမေတွေ
ကိုယ်ဝန်ဆောင်သားဖွားခြင်းဆိုတာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ သဘာဝဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါ။ နေ့စဉ်နေ့တိုင်းမှာ အမျိုးသမီးထောင်ပေါင်းများစွာ သားဖွားနေကြတယ်လို့ စစ်တမ်းတွေက ပြောပါတယ်။ အဲဒီအမျိုးသမီးတိုင်းဟာ ပထမဆုံးကိုယ်ဝန်ဆောင်တာမဟုတ်ပါဘူး။ အချို့က ဒုတိယကိုယ်ဝန်၊ အချို့က တတိယ၊ စတုတ္ထနဲ့ အဲဒီထက်ပိုတဲ့ကိုယ်ဝန်အကြိမ်ရေတွေအမျိုးမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
အမျိုးသမီးတစ်ဦးဟာ နှစ်ဦး သို့မဟုတ် နှစ်ဦးထက်ပိုတဲ့ (Viable Pregnancy)ကိုယ်ဝန်ဆောင်ရင် Multipara လို့ခေါ်ပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဟာ သက်တမ်းအနေနဲ့ အနည်းဆုံး နှစ်ဆယ်ရက်သတ္တပတ်ရှိမှ Viable Pregnancy လို့ခေါ်ပါတယ်။ Primiprara ဆိုတာကတော့ ကိုယ်ဝန်တစ်ကြိမ်သာဆောင်ခြင်းကို ခေါ်ပါတယ်။
Grand Multipara ဆိုတာကတော့ ငါးကြိမ်နဲ့အထက် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ Great-Grand Multipara ကတော့ ဆယ်ကြိမ်နဲ့အထက် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ Great-Grand Multipara ဖြစ်ရင် မိခင်ရော ကလေးအတွက်ပါ ဆိုးကျိုးများနိုင်ပါတယ်။
Multiparity ဖြစ်ရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်တဲ့အခါ ဘယ်လိုဆိုးကျိုးတွေ ဖြစ်နိုင်သလဲ?
-ကလေးအနေအထားမမှန်ခြင်း
-မွေးဖွားရခက်ခဲခြင်း
-သားအိမ်ညှစ်အားနည်းခြင်း
-အချင်းအနေအထားမမှန်ဘဲ ရှေ့ရောက်နေခြင်း
-သားအိမ်ကွဲထွက်ခြင်း
-သွေးဆင်းခြင်း
-ရေမြွာရေတွေဟာ မိခင်ရဲ့သွေးစီးကြောင်းထဲဝင်ပြီး reaction တွေဖြစ်တဲ့အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်စေပါတယ်။ Amniotic Fluid Embolism လို့ခေါ်ပြီး နှလုံး၊ အဆုတ်ကိုထိခိုက်စေပါတယ်။
-ဆီးမခိုင်တော့ခြင်း၊ ဆီးမထိန်းနိုင်ခြင်း
-Levator Ani ဟုခေါ်သော တင်ပဆုံတစ်ဘက်တစ်ချက်ရှိကြွက်သား ကောင်းကောင်း အလုပ်မလုပ်နိုင်တော့ခြင်း စတဲ့ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
Multiparity အမျိုးသမီးတွေ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တဲ့အခါ….
-သံဓာတ်နဲ့ ဖောလစ် (Folic acid) ဂရုတစ်စိုက် ကြိုတင်သောက်သင့်ပါတယ်။
-မီးဖွားဖို့ဆေးရုံတက်နေရတဲ့အချိန်မှာ ကျန်ရှိနေတဲ့ သားသမီးတွေအတွက်လည်း အားလုံးကြိုတင်စီစဉ်ပေးဖို့လိုပါတယ်။
-သားဖွားမီးယပ်ဆရာဝန်ဆီမှာ ကိုယ်ဝန်အပ်ပြီး ပုံမှန် Antenatal Care ယူဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
-မွေးဖွားဖို့နည်းလမ်းကို ကြိုတင်ရွေးချယ်ထားရပါမယ်။
-မွေးဖွားပြီးသွေးဆင်းတာကို ကုသဖို့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရပါမယ်။ (Risk of Post partum hemorrhage)
-ကလေးမီးဖွားပြီးတဲ့အခါမှာ ဆီးနဲ့မီးယပ်ပြဿနာတွေမဖြစ်ဖို့ Physiotherapy ပြုလုပ်ရပါမယ်။ Follow-up မှန်မှန်သွားရပါမယ်။
အားလုံးကျန်းမာပျော်ရွှင်ကြပါစေ။
မောင်(ဆေး-၁)
သားသမီးမ်ားတဲ့ ေမေမေတြ
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သားဖြားျခင္းဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သဘာဝျဖစ္စဥ္တစ္ခုပါ။ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ သားဖြားေနၾကတယ္လို႔ စစ္တမ္းေတြက ေျပာပါတယ္။ အဲဒီအမ်ိဳးသမီးတိုင္းဟာ ပထမဆံုးကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာမဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ိဳ႕က ဒုတိယကိုယ္ဝန္၊ အခ်ိဳ႕က တတိယ၊ စတုတၳနဲ႔ အဲဒီထက္ပိုတဲ့ကိုယ္ဝန္အႀကိမ္ေရေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးဟာ ႏွစ္ဦး သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ဦးထက္ပိုတဲ့ (Viable Pregnancy)ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ Multipara လို႔ေခၚပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ဟာ သက္တမ္းအေနနဲ႔ အနည္းဆံုး ႏွစ္ဆယ္ရက္သတၱပတ္ရွိမွ Viable Pregnancy လို႔ေခၚပါတယ္။ Primiprara ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ္ဝန္တစ္ႀကိမ္သာေဆာင္ျခင္းကို ေခၚပါတယ္။
Grand Multipara ဆိုတာကေတာ့ ငါးႀကိမ္နဲ႔အထက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ Great-Grand Multipara ကေတာ့ ဆယ္ႀကိမ္နဲ႔အထက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ Great-Grand Multipara ျဖစ္ရင္ မိခင္ေရာ ကေလးအတြက္ပါ ဆိုးက်ိဳးမ်ားႏိုင္ပါတယ္။
Multiparity ျဖစ္ရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တဲ့အခါ ဘယ္လိုဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလဲ?
-ကေလးအေနအထားမမွန္ျခင္း
-ေမြးဖြားရခက္ခဲျခင္း
-သားအိမ္ၫွစ္အားနည္းျခင္း
-အခ်င္းအေနအထားမမွန္ဘဲ ေရွ႕ေရာက္ေနျခင္း
-သားအိမ္ကြဲထြက္ျခင္း
-ေသြးဆင္းျခင္း
-ေရႁမြာေရေတြဟာ မိခင္ရဲ႕ေသြးစီးေၾကာင္းထဲဝင္ၿပီး reaction ေတြျဖစ္တဲ့အေျခအေနတစ္ခုျဖစ္ေစပါတယ္။ Amniotic Fluid Embolism လို႔ေခၚၿပီး ႏွလံုး၊ အဆုတ္ကိုထိခိုက္ေစပါတယ္။
-ဆီးမခိုင္ေတာ့ျခင္း၊ ဆီးမထိန္းႏိုင္ျခင္း
-Levator Ani ဟုေခၚေသာ တင္ပဆံုတစ္ဘက္တစ္ခ်က္ရွိႂကြက္သား ေကာင္းေကာင္း အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ျခင္း စတဲ့ဆိုးက်ိဳးေတြျဖစ္ေစႏိုုင္ပါတယ္။
Multiparity အမ်ိဳးသမီးေတြ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တဲ့အခါ….
-သံဓာတ္နဲ႔ ေဖာလစ္ (Folic acid) ဂ႐ုတစ္စိုက္ ႀကိဳတင္ေသာက္သင့္ပါတယ္။
-မီးဖြားဖို႔ေဆးရံုတက္ေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ က်န္ရွိေနတဲ့ သားသမီးေတြအတြက္လည္း အားလံုးႀကိဳတင္စီစဥ္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။
-သားဖြားမီးယပ္ဆရာဝန္ဆီမွာ ကိုယ္ဝန္အပ္ၿပီး ပံုမွန္ Antenatal Care ယူဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
-ေမြးဖြားဖို႔နည္းလမ္းကို ႀကိဳတင္ေရြးခ်ယ္ထားရပါမယ္။
-ေမြးဖြားၿပီးေသြးဆင္းတာကို ကုသဖို႔ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရပါမယ္။ (Risk of Post partum hemorrhage)
-ကေလးမီးဖြားၿပီးတဲ့အခါမွာ ဆီးနဲ႔မီးယပ္ျပႆနာေတြမျဖစ္ဖို႔ Physiotherapy ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ Follow-up မွန္မွန္သြားရပါမယ္။
အားလံုးက်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစ။
ေမာင္(ေဆး-၁)