အသည်းခြောက်တယ်ဆိုတာ ဘာလဲ
ဘယ်လို ကုသသင့်လဲ?
အသည်းခြောက်တယ်ဆိုတာဟာ အသည်းမှာရှိတဲ့ပုံမှန်ဆဲလ်တွေရဲ့နေရာမှာ အမာရွတ်တစ်သျှူးတွေနဲ့အစားထိုးခံလိုက်ရတာကိုအကြမ်းဖျဉ်းဆိုလိုပါတယ်။
အသည်းဟာရောဂါပိုး(သို့)အရက်(သို့)ဆေးဝါးအချို့(သို့)မျိုးဗီဇရောဂါတစ်ခုခုကြောင့် ဒဏ်ရာရရောင်ရမ်းပြီး ရောင်ရမ်းမှုကျသွားတဲ့အခါ ပုံမှန်ရှိနေတဲ့ကျန်းမာတဲ့ဆဲလ်တွေနေရာမှာ လုပ်ငန်းဆောင်တာကိုမထမ်းဆောင်နိုင်တဲ့ အမာရွတ်တစ်သျှူးတွေ အစားထိုးဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ ဒါကိုပဲ အသည်းခြောက်တယ်ခေါ်ကြပါတယ်။
အသည်းဘာကြောင့်ခြောက်သလဲ?
အောက်ပါအရာတွေကြောင့်ခြောက်ပါတယ်-
အဓိကအကြောင်းအရာတွေကတော့-
၁)အရက်
၂)အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး စီပိုး
၃)အသည်းအဆီဖုံးခြင်း(Non alcoholic fatty liver diseases,Non alcoholic steatohepatitis) တို့ဖြစ်ပြီး
အဖြစ်နည်းတဲ့အကြောင်းအရာတွေအနေနဲ့-
၁)မျိုးဗီဇဆိုင်ရာရောဂါများ-Haemochromatosis,Alpha1 antitrypsin deficiency,Wilson’s disease
၂)ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်ဆိုင်ရာရောဂါများ-Primary biliary cirrhosis,Primary sclerosing cholangitis,Autoimmune hepatitis
၃)ဆေးဝါးများ- Amiodarone,Methyldopa,Methotrexate
တို့ဖြစ်ကြပါတယ်။
ရောဂါလက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ?
၁)မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း
၂)အစားအသောက်ပျက်ခြင်း၊ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း
၃)ပျို့အန်ခြင်း၊အသားအရေများယားယံခြင်း
၄)မျက်လုံး/အသားဝါခြင်း
၅)လိင်စိတ်လျော့ကျခြင်း၊အမျိုးသားများတွင် ရင်သားများကြီး/နာလာခြင်း၊အမွှေးအမှင်များကြဲပါးလာခြင်း
၆)သွေးအန်ခြင်း၊ဝမ်းမည်းမည်းများသွားခြင်း
၇)ဖျားခြင်း၊ဘေလုံးကြီးခြင်း၊ဗိုက်ပူတင်းလာခြင်း၊ခြေထောက်များဖောယောင်လာခြင်း စသည်တို့ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။
အသည်းခြောက်မခြောက်ဘယ်လိုသိမလဲ?
သက်ဆိုင်ရာဆရာဝန်နှင့်ပြသ၍ စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း၊သွေးစစ်ခြင်း၊Ultrasound/Duplex scan/MRI ရိုက်ခြင်း၊အသည်းမှအသားစယူ၍စစ်ဆေးခြင်းတို့ဖြင့် သိရှိနိုင်ပါတယ်။
အသည်းခြောက်ပြီးလျှင် ဘာတွေဆက်ဖြစ်မလဲ?
၁)အသည်းပျက်စီးခြင်း
၂)ရေဖျဉ်းစွဲ၍သွေးအန်၊သွေးဝမ်းမည်းမည်းများသွားခြင်း
၃)အသည်းကင်ဆာ တို့ဆက်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
အသည်းခြောက်ခြင်းကို ဘယ်လိုကုသသင့်လဲ?
အသည်းခြောက်ရောဂါကိုလုံးဝပျောက်ကင်းအောင် ကုသဖို့ဆိုတာ အသည်းအစားထိုးမှရမှာပါ။ ဒါတောင်မှ အချို့ရောဂါတွေမှာ အစားထိုးခံရတဲ့အသည်းပါထပ်ပြီးခြောက်ပါတယ်။ အသည်းအစားဖို့ဆိုတာဟာလဲ လွယ်ကူရိုးရှင်းပြီး အကုန်အကျမများတဲ့ကိစ္စတစ်ခုတော့မဟုတ်ပါဘူး။အရှင်းပျောက်အောင်ကုသဖို့မလွယ်ပေမယ့် ရောဂါပိုမဆိုးအောင်၊နောက်ဆက်တွဲရောဂါတွေဝင်မလာအောင်၊လူ့သက်တမ်းကိုဆွဲဆန့်နိုင်အောင်တော့ လုပ်နိုင်ပါသေးတယ်။
၁)အရက်ဖြတ်ခြင်း
၂)အာဟာရပြည့်ဝစွာ စားသုံးခြင်း
၃)အသည်းကိုဝန်ပိစေသောဆေးများကိုသတိထားရှောင်ကြဉ်ခြင်း(အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ၊စိတ်ငြိမ်ဆေးများ စသည်)
၄)ခြောက်လတစ်ကြိမ် ultrasound ရိုက်ခြင်း၊သွေးစစ်ခြင်း(Alphafetoprotein)
၅)ဆရာဝန်နှင့်ပုံမှန်ပြသ၍ ညွှန်းထားသောဆေးများပုံမှန်သောက်သုံးခြင်း၊ညွှန်ကြားချက်များအတိုင်းစနစ်တကျလိုက်နာလုပ်ဆောင်ခြင်းတို့ဖြင့် လူ့ဘဝမှာအချိန်ကြာကြာပိုနေရအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။
နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့ အသည်းခြောက်ခြင်းကိုအဓိကဖြစ်စေတဲ့ အရက်ကိုရှောင်ကြဉ်ခြင်း၊အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး စီပိုးများကူးစက်မခံရအောင်နေထိုင်ခြင်း၊အာဟာရပြည့်ဝ၍မှန်ကန်သောစားသောက်နေထိုင်မှုပုံစံကိုကျင့်သုံးခြင်းဖြင့် လှပကျန်းမာသောအသည်းလေးများကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြပါစေကြောင်းဆုမွန်တောင်းလျက်
drye’lwin mm
အသည္းေျခာက္တယ္ဆိုတာ ဘာလဲ
ဘယ္လို ကုသသင့္လဲ?
အသည္းေျခာက္တယ္ဆိုတာဟာ အသည္းမွာရွိတဲ့ပုံမွန္ဆဲလ္ေတြရဲ႕ေနရာမွာ အမာရြတ္တစ္သွ်ဴးေတြနဲ႕အစားထိုးခံလိုက္ရတာကိုအၾကမ္းဖ်ဥ္းဆိုလိုပါတယ္။
အသည္းဟာေရာဂါပိုး(သို႕)အရက္(သို႕)ေဆးဝါးအခ်ဳိ႕(သို႕)မ်ိဳးဗီဇေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရေရာင္ရမ္းၿပီး ေရာင္ရမ္းမႈက်သြားတဲ့အခါ ပံုမွန္ရွိေနတဲ့က်န္းမာတဲ့ဆဲလ္ေတြေနရာမွာ လုပ္ငန္းေဆာင္တာကိုမထမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အမာရြတ္တစ္သွ်ဴးေတြ အစားထိုးျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဒါကိုပဲ အသည္းေျခာက္တယ္ေခၚၾကပါတယ္။
အသည္းဘာေၾကာင့္ေျခာက္သလဲ?
ေအာက္ပါအရာေတြေၾကာင့္ေျခာက္ပါတယ္-
အဓိကအေၾကာင္းအရာေတြကေတာ့-
၁)အရက္
၂)အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီပိုး စီပိုး
၃)အသည္းအဆီဖုံးျခင္း(Non alcoholic fatty liver diseases,Non alcoholic steatohepatitis) တို႕ျဖစ္ၿပီး
အျဖစ္နည္းတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြအေနနဲ႕-
၁)မ်ဳိးဗီဇဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား-Haemochromatosis,Alpha1 antitrypsin deficiency,Wilson’s disease
၂)ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္ဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား-Primary biliary cirrhosis,Primary sclerosing cholangitis,Autoimmune hepatitis
၃)ေဆးဝါးမ်ား- Amiodarone,Methyldopa,Methotrexate
တို႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ေရာဂါလကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲ?
၁)ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း
၂)အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း၊ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ျခင္း
၃)ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊အသားအေရမ်ားယားယံျခင္း
၄)မ်က္လံုး/အသားဝါျခင္း
၅)လိင္စိတ္ေလ်ာ့က်ျခင္း၊အမ်ဳိးသားမ်ားတြင္ ရင္သားမ်ားႀကီး/နာလာျခင္း၊အေမႊးအမွင္မ်ားႀကဲပါးလာျခင္း
၆)ေသြးအန္ျခင္း၊ဝမ္းမည္းမည္းမ်ားသြားျခင္း
၇)ဖ်ားျခင္း၊ေဘလံုးႀကီးျခင္း၊ဗိုက္ပူတင္းလာျခင္း၊ေျခေထာက္မ်ားေဖာေယာင္လာျခင္း စသည္တို႕ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါတယ္။
အသည္းေျခာက္မေျခာက္ဘယ္လိုသိမလဲ?
သက္ဆိုင္ရာဆရာဝန္ႏွင့္ျပသ၍ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း၊ေသြးစစ္ျခင္း၊Ultrasound/Duplex scan/MRI ႐ိုက္ျခင္း၊အသည္းမွအသားစယူ၍စစ္ေဆးျခင္းတို႕ျဖင့္ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။
အသည္းေျခာက္ၿပီးလွ်င္ ဘာေတြဆက္ျဖစ္မလဲ?
၁)အသည္းပ်က္စီးျခင္း
၂)ေရဖ်ဥ္းစြဲ၍ေသြးအန္၊ေသြးဝမ္းမည္းမည္းမ်ားသြားျခင္း
၃)အသည္းကင္ဆာ တို႕ဆက္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
အသည္းေျခာက္ျခင္းကို ဘယ္လိုကုသသင့္လဲ?
အသည္းေျခာက္ေရာဂါကိုလံုးဝေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသဖို႕ဆိုတာ အသည္းအစားထိုးမွရမွာပါ။ ဒါေတာင္မွ အခ်ဳိ႕ေရာဂါေတြမွာ အစားထိုးခံရတဲ့အသည္းပါထပ္ၿပီးေျခာက္ပါတယ္။ အသည္းအစားဖို႕ဆိုတာဟာလဲ လြယ္ကူ႐ိုးရွင္းၿပီး အကုန္အက်မမ်ားတဲ့ကိစၥတစ္ခုေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။အရွင္းေပ်ာက္ေအာင္ကုသဖို႔မလြယ္ေပမယ့္ ေရာဂါပိုမဆိုးေအာင္၊ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြဝင္မလာေအာင္၊လူ႕သက္တမ္းကိုဆြဲဆန္႕ႏိုင္ေအာင္ေတာ့ လုပ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။
၁)အရက္ျဖတ္ျခင္း
၂)အာဟာရျပည့္ဝစြာ စားသံုးျခင္း
၃)အသည္းကိုဝန္ပိေစေသာေဆးမ်ားကိုသတိထားေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း(အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား၊စိတ္ၿငိမ္ေဆးမ်ား စသည္)
၄)ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ ultrasound ႐ိုက္ျခင္း၊ေသြးစစ္ျခင္း(Alphafetoprotein)
၅)ဆရာဝန္ႏွင့္ပုံမွန္ျပသ၍ ၫႊန္းထားေသာေဆးမ်ားပံုမွန္ေသာက္သံုးျခင္း၊ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားအတိုင္းစနစ္တက်လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ျခင္းတို႕ျဖင့္ လူ႕ဘဝမွာအခ်ိန္ၾကာၾကာပိုေနရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။
နိဂုံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႕ အသည္းေျခာက္ျခင္းကိုအဓိကျဖစ္ေစတဲ့ အရက္ကိုေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီပိုး စီပိုးမ်ားကူးစက္မခံရေအာင္ေနထိုင္ျခင္း၊အာဟာရျပည့္ဝ၍မွန္ကန္ေသာစားေသာက္ေနထိုင္မႈပံုစံကိုက်င့္သံုးျခင္းျဖင့္ လွပက်န္းမာေသာအသည္းေလးမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကပါေစေၾကာင္းဆုမြန္ေတာင္းလ်က္
drye’lwin mm