Shingles ရေယုန်ဆိုတာ
Shingleလို့အမည်ရတဲ့ လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှာ ပေါက်တဲ့ ရေယုန်ကတော့ ရေကျောက် ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး
Varcella-Zoster Virusမှ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ငုတ်လျှိုးနေတတ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်ငယ်ငယ်ရေကျောက်ရောဂါဖြစ်ပွားခဲ့ဖူးရင် တစ်ချိန်ချိန်မှာ ရေယုန်ဖြစ်ဖို့ အလားအလာရှိလို့နေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အသက်၆၀ကျော်အရွယ်တွေမှာ အဖြစ်များတတ်ပါတယ်။
ခန္ဓာကိုယ်မှာပေါက်တဲ့ ရေယုန်အနေနဲ့ အရည်ကြည်ဖုပြင်များဖြစ်နေပြီး နာကြင်မှုဝေဒနာကိုခံစားရတတ်ပါတယ်။ ရေယုန်ရောဂါအများစုဟာ ၃ပတ်မှ ၅ပတ်ထိရှည်ကြာတတ်ပြီးပထမဆုံး တွေ့ရတဲ့လက္ခဏာကတော့ မီးလောင်နာလိုမျိုး နဲ့ ယားယံခြင်းကိုပါခံစားရနိုင်ပါတယ်။ လည်ပင်းနဲ့မျက်နှာမှာပေါက်တတ်သလို ခါးနားမှာလည်းအရည်ကြည်ဖုလေးတွေပေါက်လာတတ်ပါတယ်။ တချို့တွေမှာတော့ ဖျားနာတာ၊နုန်းခွေတာ၊ကိုယ်လက်ကိုက်ခဲတာတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်။
အမေရိကန် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့်ကာကွယ်ရေးစင်တာ(CDC)ရဲ့အဆိုအရ
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိလူ ၃ ဦးမှာ ၁ ဦး ဟာ ရေယုန်ကို သူတို့ဘဝတစ်သက်တာမှာ တကြိမ်တော့ခံစားခဲ့ရဖူးတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ရေယုန်ဟာကုသလို့ပျောက်ကင်းတယ်ဆိုပေမယ့်လည်းသက်ကြီးရွယ်အိုများအတွက်ပြင်းထန်တဲ့ရေရှည်ကျန်းမာရေးပြသနာများဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ်။အသက်ကြီးတဲ့လူကြီးများနဲ့ ကိုယ်ခံအားနည်းသူများမှာရေယုန်ပေါက်ခြင်းကအန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါတယ်။
ဥပမာအဆုတ်ရောင်ရောဂါနဲ့ ဦးနှောက်ဆဲလ်ယောင်ရမ်းတဲ့ ရောဂါလိုအခြေအနေများကိုဦး တည်တတ်ပါတယ်။ AIDSနဲ့ကင်ဆာလိုမျိုး ကိုယ်ခံအားစနစ်ကျဆင်းပြီးကုသမှုခံယူနေရတဲ့ ရောဂါမျိုးတွေမှာပိုပြီးတော့သိသာပါတယ်။
ရေယုန်နာကြောင့်ယားယံခြင်းကိုခံစားရတဲ့အခါ လက်နဲ့ကုပ်တာမျိုးထက် အေးမြစိုစွတ်တဲ့ အဝတ်တစ်ခုနဲ့ဖိထားတာမျိုးယားနာသက်သာစေမယ့်လိမ်းဆေးလူးပေးတာမျိုးကိုယ်ခံအားစနစ် ကောင်းမွန်စေဖို့ရာ အနားယူပေးတာမျိုးတွေနဲ့လုပ်ဆောင်ပေးလို့ရပါတယ်။ အစားအသောက်တွေအနေနဲ့ ဗီတာမင်A၊ B12၊Cနဲ့Eပါဝင်တဲ့ အစားအစာတွေကိုစားသုံးပေးရပါမယ်။
ရေယုန်ကြောင့် ထိခိုက်နိုင်တဲ့ခန္ဓာကိုယ်စနစ်များကတော့မျက်စိ၊ အာရုံကြောစနစ်၊ အဆုတ်၊ အသည်းနှင့် ဦး နှောက်တို့ပါဝင်ပါတယ်။
ရေယုန်ကိုကာကွယ်ဖို့အတွက် ရေကျောက်ကာကွယ်ဆေးကိုကလေးဘဝကတည်းက ထိုးနှံထားဖို့လိုပါတယ်
အသက်၅၀အထက်ရှိသူ၊ ရေကျောက်ရောဂါဖြစ်ခဲ့ဖူးသူ၊ ရေယုန်ပေါက်ဖူးသူနဲ့ ရေကျောက်ကာကွယ် ဆေးထိုးနှံဖူးသူတွေအနေနဲ့ ရေယုန်ကာကွယ် ဆေးကိုထိုးနှံပေးသင့်ပါတယ်။ မထိုးနှံသင့်သူတွေအနေနဲ့တော့ ဆေးတစ်လုံးထိုးချိန်မှာတင် allergy ပြသနာရှိနေသူ၊ လက်ရှိမှာ ရေယုန်ပေါက်နေသူ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့ နို့တိုက်မိခင်များပဲဖြစ်ပါတယ်
ဒေါက်တာနိုင်း (ဆေး-၁)