“ ခွေးရူးရောဂါနှင့်အမေးများသောမေးခွန်းများ “
ခွေးရူးနှင့် ခွေးကောင်း မည်သို့ ခွဲခြားနိုင်သနည်း?
ခွေးရူး ၂မျိုး ရှိပါသည်။
၁။ ကြမ်းတမ်းသော ခွေးရူး၏ လက္ခဏာများမှာ
- ခွေး၏ အနေအထိုင် ပြောင်းလာခြင်း
- အကြောင်းမဲ့ ပြေးလွှားနေခြင်း
- တစ်နေကုန် ဟောင်နေတတ်ခြင်း
- တစ်ခုခုကို ဒေါသတကြီး ကိုက်နေတတ်ခြင်း
- အစာသိပ်မစားတော့ခြင်း
- ရန်လိုနေခြင်း
- ပြောစကား နားမထောင်ခြင်း
- ခွေးကောင်းများက ခွေးရူးနောက်မှ လိုက်ဟောင်တတ်ခြင်း
- ပါးစပ်တွင် အမြှုပ်တစီစီနှင့် သွားရည် တမြားမြား ဖြစ်နေတတ်ခြင်း
၂။ လေဖြတ် / အကြောခွေးရူး လက္ခဏာများမှာ
- ကြွက်သားများ လေဖြတ်ခြင်းကြောင့် ယိုင်တိယိုင်တိုင် သွားနေခြင်း
- အောက်မေးရိုး ပိတ်မရပဲ သွားရေတွဲလောင်းကျကာ ပါးစပ်အဟောင်းသားနှင့် သွားတတ်ခြင်း
- တိတ်ဆိတ်သော နေရာများတွင် ငြိမ်ငြိမ်လေး အိပ်နေတတ်ခြင်း
စသည်တို့သည်လည်း ခွေးရူးလက္ခဏာများဖြစ်ပါသည်။
ခွေးကိုက်ပြီး ဘယ်နှစ်ရက်အကြာမှာ ခွေးရူးပြန်တတ်သလဲ?
သတ်သတ်မှတ်မှတ်ပြော၍ မရပါ။ ခွေးကိုက်သည့်နေရာနှင့် ဦးနှောက် အကွာအဝေးပေါ် မူတည်၍ မျက်နှာ၊ လည်ပင်းတို့တွင် အကိုက်ခံရပါက ရောဂါပေါ်ချိန် မြန်ပြီး ခြေ၊ လက်တို့၌ အကိုက်ခံရပါက ရောဂါပေါ်ချိန် ကြာတတ်ပါသည်။ ရောဂါဖြစ်ရန် အစောဆုံး ၅ရက်မှ ၃လအတွင်း အဖြစ်များပါသည်။ အကြာဆုံး ၆နှစ်အထိ ကြာတတ်ပါသည်။
ခွေးကိုက်ပြိး ဘယ်အချိန်အတွင်း ဆေးထိုးသင့်သလဲ?
ခွေးကိုက်ခံရတိုင်း ခွေးရူးကာကွယ်ဆေး ချက်ချင်းထိုးသင့်ပါသည်။ စောနိုင်သမျှ စောထိုးပါက စိတ်ချရပါသည်။ ချက်ချင်းမထိုးနိုင်လျှင်လည်း ထိုးနိုင်ချိန်တွင် အမြန်ဆုံးထိုးသင့်သည် တစ်နည်းအားဖြင့် ခွေးရူးပြန် လက္ခဏာ မပေါ်သေးသမျှ ထိုးနိုင်ပါသည်။ ကုသရန် ဆေးမရှိသည့်အတွက် လက္ခဏာပေါ်မှ ဆေးထိုးပါက ဧကန်မုချ သေဆုံးနိုင်ပါသည်။
ခွေးရူးပြန်ရောဂါ မဖြစ်အောင် မည်သို့ ကာကွယ်နိုင်ပါသနည်း ?
ခွေးရူးပြန်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးနှင့် ရောဂါပိုးအဆိပ်ဖြေဆေးဟူ၍ ၂မျိုးရှိပါသည်။ ခွေးရူးကာကွယ်ဆေးကို ထိုးသင့်သူများမှာ
- တိရစ္ဆာန် အကိုက်ခံရသူများ
- တိရစ္ဆာန် မွေးမြူသူများ၊
- တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေးခြံများတွင် တိရစ္ဆာန်များနှင့်ထိတွေ့ အလုပ်လုပ်နေရသူများ
- တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များနှင့် ထိတွေ့နေရသူများ
- တိမွေးကု ဆရာဝန်များ
- ခွေးရူးရောဂါ ဖြစ်ပွားနေသူကို အနီးကပ်စောင့်ရှောက်နေသူများ စသည်တို့ဖြစ်ကြပါသည်။
ရောဂါကာကွယ်ဆေး ကြိုတင် ထိုးလိုသူများသည် ဆေးစထိုးသည့် နေ့တွင် ၁ လုံး၊ ၇ ရက်အကြာတွင် ၁လုံး၊ ၂၁ရက်အကြာတွင် ၁လုံး၊ စုစုပေါင်း ၃လုံးထိုးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ခွေးကိုက်ခံရပါက စောနိုင်သမျှစောစော ကာကွယ်ဆေးထိုးထားသင့်ပါသည်။ အရင် ကာကွယ်ဆေး မထိုးသူများသည် ဝ၊ ၇၊ ၂၁ရက်အတိုင်း အနည်းဆုံး ၃ကြိမ်ထိုးရန်လိုအပ်ပါသည်။ ပထမရက်တွင် ဆေး၂လုံးထိုးရမည် ဖြစ်၍ စုစုပေါင်း ကာကွယ်ဆေး ၄လုံး ထိုးရပါမည်။
ကာကွယ်ဆေးထိုးဖူးသူဖြစ်ပါက အကိုက်ခံရသည့်နေ့တွင် ၁ကြိမ်၊ ၃ ရက်အကြာတွင် ၁ကြိမ်၊ စုစုပေါင်း ၂လုံး ထပ်မံဖြည့်ထိုးရပါမည်။
တိရစ္ဆာန်အကိုက်ခံရသူများသည် ဒဏ်ရာအရွယ်အစား၊ ကိုက်သည့် တိရစ္ဆာန်ပေါ် မူတည်၍ ကာကွယ်ဆေးထိုးရုံမကဘဲ အဆိပ်ဖြေဆေးကိုလည်းထိုးရနိုင်ပါသည်။ထို့အပြင် မေးခိုင်ရောဂါကာကွယ်ဆေးကိုပါ ထိုးသင့်ပါသည်။
ခွေးရူးပြန်ရောဂါ လက္ခဏာများပြပါက ပျောက်ကင်းအောင်ကုသရန် ခဲယဉ်းပါသည်။
- လူနာသက်သာစေရန်
- နာကျင်မှုများသက်သာစေရန်
- ရောဂါလက္ခဏာများ သက်သာစေရန်သာ ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ခွေးရူးပြန်ရောဂါသည် ကုသရန်ထက် ကာကွယ်ခြင်းသည်သာ အဓိကဖြစ်ပါသည်။
- အိမ်မွေးတိရစ ္ဆာန်များကို ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးခြင်း
- ခွေးရူးပြန်ရောဂါဖြစ်နေသော သို့ သံသယဖြစ်ဖွယ်ရှိသော တိရစ ္ဆာန်များကို ထိန်းသိမ်းထားခြင်း
- အခြားနေရာမှသွင်းလာသော တိရစ ္ဆာန်များကို သီးခြားထား၍ စောင့်ကြည့်ခြင်း
- အကိုက်မခံရအောင် ဂရုစိုက်ခြင်းဖြင့် ရောဂါကိုကာကွယ်နိုင်ပါသည်။
ထို့ပြင် တိရစ ္ဆာန်အကိုက်ခံရပါလည်း နီးစပ်ရာဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများတွင် ခွေးရူးပြန်ကာကွယ်ဆေး ထိုးထားသင့်ပါသည်။
ရီချို (ဆေး ၁)
“ ေခြးရူးေရာဂါနွင့္အေမးမ်ားေသာေမးခြန္းမ်ား “
ေခြးရူးနွင့္ ေခြးေကာင္း မည္သို႔ ခြဲျခားနိုင္သနည္း?
ေခြးရူး ၂မ်ိဳး ရွိပါသည္။
၁။ ၾကမ္းတမ္းေသာ ေခြးရူး၏ လကၡဏာမ်ားမွာ
- ေခြး၏ အေနအထိုင္ ေျပာင္းလာျခင္း
- အေၾကာင္းမဲ ့ ေျပးလႊားေနျခင္း
- တစ္ေနကုန္ ေဟာင္ေနတတ္ျခင္း
- တစ္ခုခုကို ေဒါသတႀကီး ကိုက္ေနတတ္ျခင္း
- အစာသိပ္မစားေတာ့ျခင္း
- ရန္လိုေနျခင္း
- ေျပာစကား နားမေထာင္ျခင္း
- ေခြးေကာင္းမ်ားက ေခြးရူးေနာက္မွ လိုက္ေဟာင္တတ္ျခင္း
- ပါးစပ္တြင္ အျမႇုပ္တစီစီနွင့္ သြားရည္ တျမားျမား ျဖစ္ေနတတ္ျခင္း
၂။ ေလျဖတ္ / အေၾကာေခြးရူး လကၡဏာမ်ားမွာ
- ၾကြက္သားမ်ား ေလျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ ယိုင္တိယိုင္တိုင္ သြားေနျခင္း
- ေအာက္ေမးရိုး ပိတ္မရပဲ သြားေရတြဲေလာင္းက်ကာ ပါးစပ္အေဟာင္းသားနွင့္ သြားတတ္ျခင္း
- တိတ္ဆိတ္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ၿငိမ္ၿငိမ္ေလး အိပ္ေနတတ္ျခင္း
စသည္တို႔သည္လည္း ေခြးရူးလကၡဏာမ်ားျဖစ္ပါသည္။
ေခြးကိုက္ၿပီး ဘယ္နွစ္ရက္အၾကာမွာ ေခြးရူးျပန္တတ္သလဲ?
သတ္သတ္မွတ္မွတ္ေျပာ၍ မရပါ။ ေခြးကိုက္သည့္ေနရာနွင့္ ဦးေနွာက္ အကြာအေဝးေပၚ မူတည္၍ မ်က္နွာ၊ လည္ပင္းတို႔တြင္ အကိုက္ခံရပါက ေရာဂါေပၚခ်ိန္ ျမန္ၿပီး ေျခ၊ လက္တို႔၌ အကိုက္ခံရပါက ေရာဂါေပၚခ်ိန္ ၾကာတတ္ပါသည္။ ေရာဂါျဖစ္ရန္ အေစာဆံုး ၅ရက္မွ ၃လအတြင္း အျဖစ္မ်ားပါသည္။ အၾကာဆံုး ၆နွစ္အထိ ၾကာတတ္ပါသည္။
ေခြးကိုက္ၿပိး ဘယ္အခ်ိန္အတြင္း ေဆးထိုးသင့္သလဲ?
ေခြးကိုက္ခံရတိုင္း ေခြးရူးကာကြယ္ေဆး ခ်က္ခ်င္းထိုးသင့္ပါသည္။ ေစာနိုင္သမ်ွ ေစာထိုးပါက စိတ္ခ်ရပါသည္။ ခ်က္ခ်င္းမထုိးနိုင္လ်ွင္လည္း ထိုးနိုင္ခ်ိန္တြင္ အျမန္ဆံုးထိုးသင့္သည္ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေခြးရူးျပန္ လကၡဏာ မေပၚေသးသမ်ွ ထိုးနိုင္ပါသည္။ ကုသရန္ ေဆးမရွိသည့္အတြက္ လကၡဏာေပၚမွ ေဆးထိုးပါက ဧကန္မုခ် ေသဆံုးနိုင္ပါသည္။
ေခြးရူးျပန္ေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ မည္သို႔ ကာကြယ္နိုင္ပါသနည္း ?
ေခြးရူးျပန္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးႏွင့္ ေရာဂါပိုးအဆိပ္ေျဖေဆးဟူ၍ ၂မ်ိဳးရွိပါသည္။ ေခြးရူးကာကြယ္ေဆးကို ထိုးသင့္သူမ်ားမွာ
- တိရစာၦန္ အကိုက္ခံရသူမ်ား
- တိရစာၦန္ ေမြးျမဴသူမ်ား၊
- တိရစာၦန္ေမြးျမဴေရးျခံမ်ားတြင္ တိရစာၦန္မ်ားနွင့္ထိေတြ႔ အလုပ္လုပ္ေနရသူမ်ား
- ေတာရိုင္းတိရစာၦန္မ်ားနွင့္ ထိေတြ႔ေနရသူမ်ား
- တိေမြးကု ဆရာ၀န္မ်ား
- ေခြးရူးေရာဂါ ျဖစ္ပြားေနသူကို အနီးကပ္ေစာင့္ေရွာက္ေနသူမ်ား စသည္တို႔ျဖစ္ၾကပါသည္။
ေရာဂါကာကြယ္ေဆး ၾကိဳတင္ ထိုးလိုသူမ်ားသည္ ေဆးစထိုးသည့္ ေန႔တြင္ ၁ လံုး၊ ၇ ရက္အၾကာတြင္ ၁လံုး၊ ၂၁ရက္အၾကာတြင္ ၁လံုး၊ စုစုေပါင္း ၃လံုးထိုးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ေခြးကိုက္ခံရပါက ေစာနိုင္သမ်ွေစာေစာ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားသင့္ပါသည္။ အရင္ ကာကြယ္ေဆး မထိုးသူမ်ားသည္ ၀၊ ၇၊ ၂၁ရက္အတိုင္း အနည္းဆံုး ၃ၾကိမ္ထိုးရန္လိုအပ္ပါသည္။ ပထမရက္တြင္ ေဆး၂လံုးထိုးရမည္ ျဖစ္၍ စုစုေပါင္း ကာကြယ္ေဆး ၄လံုး ထိုးရပါမည္။
ကာကြယ္ေဆးထိုးဖူးသူျဖစ္ပါက အကိုက္ခံရသည့္ေန႔တြင္ ၁ၾကိမ္၊ ၃ ရက္အၾကာတြင္ ၁ၾကိမ္၊ စုစုေပါင္း ၂လံုး ထပ္မံျဖည့္ထိုးရပါမည္။
တိရစာၦန္အကိုက္ခံရသူမ်ားသည္ ဒဏ္ရာအရြယ္အစား၊ ကိုက္သည့္ တိရစၦာန္ေပၚ မူတည္၍ ကာကြယ္ေဆးထိုးရုံမကဘဲ အဆိပ္ေျဖေဆးကိုလည္းထိုးရနိုင္ပါသည္။ထို႔အျပင္ ေမးခိုင္ေရာဂါကာကြယ္ေဆးကိုပါ ထိုးသင့္ပါသည္။
ေခြးရူးျပန္ေရာဂါ လကၡဏာမ်ားျပပါက ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ကုသရန္ ခဲယဥ္းပါသည္။
- လူနာသက္သာေစရန္
- နာက်င္မႈမ်ားသက္သာေစရန္
- ေရာဂါလကၡဏာမ်ား သက္သာေစရန္သာ ျပဳလုပ္နိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါသည္ ကုသရန္ထက္ ကာကြယ္ျခင္းသည္သာ အဓိကျဖစ္ပါသည္။
- အိမ္ေမြးတိရစ ၦာန္မ်ားကို ကာကြယ္ေဆးထိုးေပးျခင္း
- ေခြးရူးျပန္ေရာဂါျဖစ္ေနေသာ သို႔ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရွိေသာ တိရစ ၦာန္မ်ားကို ထိန္းသိမ္းထားျခင္း
- အျခားေနရာမွသြင္းလာေသာ တိရစ ၦာန္မ်ားကို သီးျခားထား၍ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း
- အကိုက္မခံရေအာင္ ဂရုစိုက္ျခင္းျဖင့္ ေရာဂါကိုကာကြယ္နိုင္ပါသည္။
ထို႔ျပင္ တိရစ ၦာန္အကိုက္ခံရပါလည္း နီးစပ္ရာေဆးရံု၊ ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ေခြးရူးျပန္ကာကြယ္ေဆး ထိုးထားသင့္ပါသည္။
ရီခ်ိဳ (ေဆး ၁)
