မ်ဳိးနဲ႕႐ုိးနဲ႕ ၀တာလား
ကမၻာတ၀ွမ္း ေတာ္ေလး၀ေတြမ်ားလာေနတာ ေတြ႕ရေတာ့ သမီးငယ္ငယ္ေလးတန္း ေလာက္မွာ အေတာ္၀လာလုိ႕ သတိထား ကုိယ္အေလးခ်ိန္ခ်ေပးလုိက္ရတာကုိ အမွတ္ ရမိတယ္။ နံနက္စာကုိ ေက်ာင္းေရာက္မွာစားဖုိ႕ ထမင္းခ်ဳိင့္ထည့္ေပးရာမွာ ကစီဓာတ္ ေတြ မလုိအပ္ပဲမ်ားေနတာေၾကာင့္ ၎သမီးငယ္ကလည္း ကဂ်ီဂေက်ာင္ဇီဇာမေၾကာင္ တတ္တာေၾကာင့္ အေမထည့္ေပးသမွ် ကုန္ေအာင္စားေလ့ရွိတာပဲ။ ေက်ာင္းနဲ႔ အိမ္ကုိ နံနက္ ၆ နာရီကစၿပီး ဖယ္ရီေက်ာင္းကားနဲ႕ စီးရတယ္။ ေက်ာင္းေရာက္ေတာ့ ၇နာရီမွာ ေက်ာင္းကားနဲ႕စီးရတယ္။ ေက်ာင္းေရာက္ေတာ့ ၇နာရီမွာ ေက်ာင္းစတတ္ၿပီ၊ ေန႕လည္ ၁၂ နာရီ အထိ အတန္းထဲထုိင္လုံး၀ကစားခ်ိန္ မရွိစာသင္၊ အိမ္ေရာက္ေတာ့ အိမ္အျပင္မထြက္ႏုိင္ မလႈပ္ရွားေနရေတာ့ကေလးဟာ ၀လာပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္က အေဖေရာ အေမေရာ ကုိယ္အေလးခ်ိန္တုိးေနတဲ့ အခ်ိန္ကာလပါ၊ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ ခ် ရမွန္လည္း သတိမထားမိၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သမီးငယ္ ခႏၶာကုိယ္ေလး ေတာ္ေတာ္တုတ္ တုတ္ခဲခဲ ျဖစ္လာေတာ့ ၈ ႏွစ္အရြယ္ထိ မ၀ပဲေလးတန္းေလာက္မွာ )ကုိယ္အေလးခ်ိန္ တုိးတာကုိခ်ေပးဖုိ႕လုိတာ သတိထားလုိက္ပါၿပီ။ ဒါနဲ႕ ကုိယ့္အိမ္ယာ၀န္းထဲမွာ စက္ဘီး တစ္စီး၀ယ္လုိက္ၿပီး အနင္းသင္ေပးရပါတယ္။ အိမ္ယာ၀န္းထဲက ကုမၸဏီေတြမွာ အလုပ္ လာလုပ္ၾကတဲ့ကားဆရာ အေမာင္းသမားေတြကလည္း သူကေလးတစ္ဘီးနင္း တတ္ေအာင္ ခင္မင္စိတ္နဲ႕ ကူညီသင္ေပးၾကရွာပါတယ္။ ၂ ပါတ္ ၃ ပါတ္အၾကာမွာ အေတာ္ေလးဟုတ္လာပါၿပီ။ ၀န္းထဲက သူ႕ကစားေဖာ္ကေလးေတြကလည္းး အစုလုိက္ ထြက္လာၾကၿပီး စက္ဘီးနင္းလာၾကပါတယ္။ စေန တနဂၤေႏြမွာ ေရကူးေစတယ္။ ဒီလုိနဲ႕မ်ားမ်ား ကုိယ္လက္လႈပ္ရွားေစၿပီး ထမင္းကုိေလွ်ာခ် အသား၊ ငါး၊ ၾကက္ဥ၊ ဘဲဥ၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႕ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ သစ္သီးေတြ အစားထုိးေကၽြးပါၿပီ။ ယခင္ မ်က္ႏွာျခင္းဆုိင္ တုိက္ခန္းက ကၽြန္မသမီးနဲ႕၂ လ ၃ လသာကြာတဲ့ သူမရဲ႕ ေဘာ္ဒါ ကေလးမကလည္း သူ႕လုိပဲ ငယ္ငယ္ေလးနဲ႕ ေတာ္ေလး၀ေနလို႕ အေဖာ္ရေအာင္ ေျပးလႊားေဆာ့ကစားဖုိ႕ ကၽြန္မစည္း႐ုံးခဲ့ေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ သူကေလးကလည္း အစားခပ္ႀကိဳက္ႀကိဳက္ေလးပါ။ ငယ္စဥ္ကတည္းက ရိပ္သာေတြဆုိ ေႏြေက်ာင္း ပိတ္ရက္ တရားစခန္း အေမနဲ႕လုိက္တတ္သူေလးပါ။ သူကေလးဘ၀ကေျပာျပခ်က္ အရ `တရားရိပ္သာဆုိတာ အိမ္ထက္နံနက္စာ၊ ေန႕လည္စာ အရမ္းေကာင္းေကာင္း ေကၽြးေမြးၾကတာအန္တီရဲ႕`ဆုိပဲ။ သမီးက သိပ္ေပ်ာ္တာပဲတဲ့။ ခုေတာ့ သူေလးလည္း ဘြဲ႕ရ အလုပ္၀င္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးက ၀ႀကီးႀကီးျဖစ္သြားၿပီး ၀ိတ္ေလွ်ာ့လုိ႕ မရဆုိပဲ။ ဆက္ေျပာရရင္ သမီးကုိေတာ့ မရမေန ၀ိတ္ေလွ်ာ့ခ်ေပးတာမုိ႕ အခုအခ်ိန္မွာ ေကာက္ေၾကာင္းလွတဲ့ ခႏၶာကုိယ္နဲ႕ စမတ္က်ေနပါၿပီ၊ ဒါလည္း သူကုိယ္တုိင္ စိတ္၀င္စားလာၿပီး Exercises ေတြ႕ေန႕စဥ္ကစားေပးလုိ႕ပါပဲ။ အပ်ဳိအရြယ္၀င္လာ ခ်ိန္မွာ လွခ်င္ပခ်င္တာလည္း ပါလာၿပီကုိး။ ဆုိလုိခ်င္တာက တကယ္လုပ္ရင္ တကယ္ ၀ိတ္ခ်လုိ႕ရတယ္ဆုိတာပါ။ သို႕ေသာ္ ကေလးဘ၀မွာ မိဘေတြက သူတုိ႕စားခ်င္ရာစား Junk Foods ေခၚ ကုိယ္အေလးခ်ိန္တုိးေစမဲ့၊ အာဟာရဓာတ္လည္း မပါတဲ့၊ တာရွည္ခံ အစားအစာေတြေတာ့ သိထားရမယ္ ၎အစာမ်ားမေကၽြးရဘူး၊ တတ္ႏုိင္သမွ် လတ္ ဆတ္တဲ့ အသား၊ ငါး၊ ဥ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိး ပဲသီးအမ်ဳိးနဲ႕ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ကာလာ စုံတဲ့ သစ္သီးအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိသာ တစ္လွည့္စီေကၽြးေမြးေပးဖုိ႕လုိပါတယ္။ ကေလးနဲ႕ အတူ မိဘေတြလည္း လုိက္ၿပီး ကုိယ္အေလးခ်ိန္ခ်လုိ႕ရပါတယ္။ အိတ္စာဆုိက္ Exercises လည္းလုပ္ အတူတူလုပ္လုိ႕ရတာပါပဲ။ ၾကက္ေတာင္ ႐ုိက္ တာ၊ ေရကူးတာ၊ စက္ဘီး နင္းတာ၊ ေျပးလႊားေစတာ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္တာ ဘာမ ဆုိ တကယ္ စိတ္ပါလာ ေအာင္ ကူညီေပးရမွာပါ။
၀တယ္ဆုိတာ ျမင္ယုံနဲ႕ သိေနပါၿပီ။ ခပ္တုပ္တုပ္ေလး ခႏၶာကုိုယ္ ျဖစ္လာခ်ိန္မွာ ေတာ့ မိမိကေလးကုိ ေပြ႕ပုိက္တာနဲ႕ အေလးခ်ိန္တုိးလာေၾကာင္းသိေနတာပါ။ အ၀လြန္ တယ္ဆုိတာကေတာ့ Body mass Index နဲ႕ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
BMI = ကုိယ္အေလးခ်ိန္ (ကီလုိဂရမ္)
အရပ္အေမာင္း × အရပ္အေမာင္း (ကီလုိမီတာ) နဲ႕ တုိင္းတာပါ တယ္။ ေကာင္းတဲ့အရပ္ BMI ကုိ ၁၈ – ၅ ကေန ၂၅ အထိ သတ္မွတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ BMI ၃၀ ေက်ာ္ရင္ မေကာင္းဘူးေပါ့။ ၃၅ ဆိုရင္ အ၀လြန္ေနပါၿပီ။
ကမၻာတစ္၀ွမ္းလုံးကေလးေတြ (အေမရိက၊ အဂၤလန္၊ စပိန္၊ မကၠစီကုိ၊ တ႐ုတ္၊ အင္ဒုိနီးရွား၊ အပါအ၀င္) စုစုေပါင္းတစ္သိန္းခန္႕အား ကုိယ္အေလးခ်ိန္တုိးအ၀ဘာ ေၾကာင့္လြန္ရတာလဲ ဆုိတာကုိ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ ဆပ္ဆက္ယူနီဗာစီတီက သုေတသနစစ္ တမ္းေကာက္ခဲ့ရာမွာ မ်ဳိး႐ုိးလုိက္ၿပီး၀တာလား ဆုိတဲ့အခ်က္ကုိပါ ေမးျမန္းစစ္တမ္း ေကာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၎ ကေလးတစ္သန္းအနက္ ၃၅ မွ ၄၀% က မိဘေတြအဖုိိး အဖြားေတြပါ လူ၀ႀကီးျဖစ္ေနတာေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ဖခင္မွ ၂၀% မိခင္ထံမွ ၂၀% ၀ျခင္းကုိ ျဖစ္ေစတဲ့ မ်ဳိးဗီဇေတြပါတယ္လုိ႕ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ အရမ္း၀တဲ့ ကေလးေတြအမ်ားစုအတြက္ မိဘမ်ဳိး႐ုိးသက္ေရာက္မႈဟာ ၅၅% မွ ၆၀% ထိေတာင္ ရွိေၾကာင္းေတြ႕ရပါတယ္။ မိဘေတြ အရမ္းစား အရမ္း၀လာရင္ သူတုိ႕ကေလးကုိ လည္း သူတုိ႕လုိ႕စားေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ၁၀၈၅ ခုႏွစ္ေလာက္ကဆိုရင္ ကေလးေတြ အပ်ဳိေဖာ္လူပ်ဳိေဖာ္အရြယ္ေတြ လူ၁၀၀မွာ ၁ေယာက္ပဲ အ၀လြန္ေပမဲ့ ဒီကေန႕ စီးပြားေရးေကာင္းလာၿပီး ထင္သလုိစား စားခြင့္ရႀကံဳရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကစၿပီး ေယာက္်ားေလး ၁၇%နဲ႕ မိန္း ကေလး ၉% ထုိး အ၀လြန္လာၾကပါ သတဲ့။ အေမရိကန္က ကေလးေတြအသက္ ၂ ႏွစ္မွ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ဆုိရင္ ၁၇.၄%ဟာ အ၀လြန္ေနတာေတြ႕ရပါတယ္။
ေရွ႕မွာ ကၽြန္မေျပာခ့ဲသလုိပဲ က်န္းမာေရးနဲ႕ညီညြတ္ေအာင္ စားေသာက္၊ ေနထုိင္လႈပ္ရွားသြားမယ္ဆုိရင္ ကေလးဘ၀ကတည္းက မိမိတို႕ရဲ႕ သားသမီးေတြ အ၀ မလြန္ေအာင္ထိန္းသြားႏို္င္မွာပါ။ မ်ဳိး႐ုိးေၾကာင့္ ၀ရတယ္ဆုိတာထက္ စားစရာေတြ အျပည့္၀ယ္ေလွာင္ထားၿပီး၊ တစ္ခုၿပီးတစ္ခုခ်ေကၽြး၊ စိတ္ႀကိဳက္စားေစတဲ့၊ အျပဳအမႈ အေလ့အထေတြက မိမိတုိ႕ရဲ႕ကေလးငယ္ကုိ သူမ်ားလက္ညိႈးထုိး၊ ေျပာင္ေလွာင္စခ်င္ စရာ ျဖစ္လာေစႏုိင္ပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ ေက်ာင္းကေရာ၊ အိမ္မွာပါအတုိင္းမ်ားၿပီး လႈပ္ရွားမႈမရွိေအာင္ထားတဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြနဲ႕ မိဘေတြမွာပါ တာ၀န္ရွိလာပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ ငယ္စဥ္က ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအခ်ိန္မွာ အတန္းပုိင္ကာယဆရာက အျပင္ထြက္ ျမက္ခင္းျပင္မွာ ၾကက္ေတာင္႐ုိက္၊ အျမင့္ခုန္၊ ေဘာလီေဘာပုတ္၊ သားေရကြင္း ပစ္စတဲ့ ကုိယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ မျဖစ္မေနမလုပ္မေနရ၊ ၂ နာရီခန္႕ ဆက္တုိက္ေလး လုပ္ခုိ္င္းထားသလုိ သူကုိယ္တုိင္လည္း ပါ၀င္ကစားေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလး ဘ၀မွာ အတန္းထဲ၀တဲ့သူ မရွိသေလာက္ပဲ။ ဒီေခတ္မွာေတာ့ အစားမ်ားၿပီး လႈပ္ရွားမႈ နည္းတဲ့ အေလ့အထေၾကာင့္ ၀လာၾကရတာပါ။ Exercise ေန႕စဥ္ မွန္မွန္ လုပ္မယ္ ဆုိရင္ စားသမွ် ကယ္လုိရီေတြ ေလာင္ကၽြမ္းပစ္တာမုိ႕ အဆီမတုိးပဲ ၾကြက္သားထုက်စ္ လစ္ သန္မာႀကံ႕ခုိင္ေစပါတယ္။
တစ္ကမၻာလုံးဆုိင္ေရာ အ၀လြန္လာျခင္း လ်င္ျမန္မစြာတုိးတက္လာေနၾကပါၿပီ။ အရြယ္ေရာက္သူ သန္း ၆၅၀ မွာ ၁၃% နီးပါး အ၀လြန္လာၾကေၾကာင္း ဆက္ဆပ္ ယူနီဗာစီတီမွ ပါေမာကၡ ပီတာေဒါလ္တန္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ၀တာ ကေတာ့ အရြယ္စုံပါပဲ။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္သည္ ၀၀ႀကီးေတြေတာင္ျမင္ေနရပါၿပီ။ တခ်ဳိ႕က ကုိယ္၀န္ေဆာင္မွ အိမ္ကေရာ၊ အမ်ိဳးသားကပါ အားရွိေအာင္ဆုိၿပီး တအား ေကၽြးၾကတာပဲပါတယ္။ အမွန္က လူႏွစ္ေယာက္စာ စားရတာမဟုတ္ပါ။ မိခင္ ကုိယ္၀န္ ေဆာင္ အာဟာရဓာတ္ျပည့္၀မွ်တမွ သေႏၶသားထံ အာဟာရဓာတ္ေကာင္းစြာ ရရွိေစ မွာ ျဖစ္တယ္။ မည္သည့္အရာမဆုိ မဇၨ်ိမပဋိပဋာပါ။ သင့္တင္မွ်တစြာ က်င့္ႀကံေနထုိင္ စားေသာက္တက္ရန္ အေရးႀကီးပါတယ္။
မ်ဳိးနဲ႕႐ုိးနဲ႕ ၀တာဆုိတာထက္ မိဘေတြကုိယ္တုိင္က ကုိယ့္ကုိကုိယ္မ၀ေအာင္၊ အ၀မလြန္ေအာင္ ေနထိုင္က်င္ႀကံစားေသာက္တဲ့၊ အေလ့အထရရွိေအာင္ႀကိဳးစားအား ထုတ္သင့္ပါတယ္၊ ကုိယ္တုိင္အေလ့အက်င့္ရရွိသြားပါက မိမိတုိ႕ရဲ႕ ေမြခံထုိက္ေစ သားသမီးေလးေတြကုိ ငယ္စဥ္ကပင္ အစားအေသာက္စားရာမွာ က်န္းမာေရးနဲ႕ ညီညြတ္ၿပီး လတ္ဆတ္တဲ့ အစားအစာမ်ားစားေသာက္လာတတ္ေအာင္ သင္ၾကားညႊန္ ၾကားေပးၿပီး ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေကၽြးေမြးတတ္ဖုိ႕လုိပါတယ္။ ဒီျပင္ အားကစားတစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးရန္လုိပါတယ္ ဆုိတာေျပာၾကားရင္း နိဂုံးခ်ဳပ္လုိက္ပါရေစ။
ေဒါက္တာရည္ညြန္႕ေမ