ဓမ္မတာရာသီအကြောင်းတစေ့တစောင်း (Menstrual Cycle)
ဓမ္မတာရာသီပေါ်ခြင်းဟာ အရွယ်ရောက်အပျိုဖော်ဝင်တဲ့အမျိုးသမီးတိုင်းကြုံတွေ့ရတဲ့ဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါ။ ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုဖြစ်ပေါ်လာတာလဲဆိုတဲ့ ဖြစ်စဉ်ကိုတော့ အမျိုးသမီးတိုင်းမသိကြဟုထင်ပါတယ်။ အမှန်တွင် အမျိုးသမီးများသာမက အမျိုးသားများပါ သိထားရမည်ဖြစ်သည်။
အမျိုးသမီးရဲ့ မျိုးပွားအင်္ဂါတွင်ပါဝင်သောအစိတ်အပိုင်းများမှာ သားဥအိမ်(ovary)၊ သားဥပြွန်(fallopian tube)၊ သားအိမ်(uterus)၊ သားအိမ်ခေါင်း(cervix) နှင့် မွေးလမ်းကြောင်း (vagina) ဟူ၍ဖြစ်ကြပါတယ်။ သားဥအိမ်မှ ထုတ်လွှတ်သော မဟော်မုန်း ဓာတ်များကြောင့် မျိုးဥကြွေခြင်းနှင့် ရာသီပေါ်ခြင်းဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ သားဥအိမ်မှ မဟော်မုန်းထုတ်လွှတ်ခြင်းကို ဦးဏှောက်အတွင်းရှိ ဟိုက်ပိုသားလမက်(hypothalamus) နှင့် ပစ်ကြူ တရီ(pituitary) ဆိုသည့်အစိတ်အပိုင်းနှစ်ခုမှ ထပ်ဆင့့််ထိန်းချုပ်ထားသည်။ထို့ကြောင့် အလွန်အမင်းပင်ပန်းခြင်း နှင့် စိတ်ဖိစီးမှု့များသော အခြေအနေများတွင် ရာသီနည်းခြင်း ထိန်ခြင်းများဖြစ်ပေါ်စေသည်။
သားဥအိမ်နှစ်ဖက်ရှိသည့်အနက် တစ်လတွင်တစ်ဖက်စီမှ သားဥတစ်လုံးစီ အလှည့့်ကျကြွေလေ့ရှိသည်။ တခါတရံ နှစ်ဖက်စလုံးမှ တပြိုင်တည်း သားဥနှစ်လုံး၊ သုံးလုံးကြွေသည့့်အခါတွင် နှစ်မြွှာပူး၊ သုံးမြွှာပူးစသဖြင့်မွေးဖွားလာသည်။ သားဥကြွေသည်နှင့်တပြိုင်နက်် သားအိမ်နံရံသည်ထူလာပါသည်။အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အမျိုးသားဖက်မှသုတ်ပိုးနှင့်တွေ့၍မျိုးအောင်သွားလျှှင် ထူနေသည့်သားအိမ်နံရံတွင်ကောင်းမွန်စွာတွယ်ကပ်နိုင်ရန်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ သုတ်ပိုးနှင့်မတွေ့၍မျိုးမအောင်သောအခါ ထူနေသည့်သားအိမ်နံရံသည် အသုံးမဝင်တော့သောကြောင့် ရာသီသွေးအဖြစ်ပျော်ပြီးဆင်းသွားပါသည်။ဤသည်ကို ရာသီပေါ်ခြင်းဟုခေါ် သည်။
သားဥ၏ သက်တမ်းမှာ ၂ရက်လောက်သာအသက်ရှင်နိုင်ပြီး အမျိုးသားဖက်မှသုတ်ပိုးနှင့်တွေ့ပြီးမျိုးမအောင်လျှင်သေဆုံးသွားသည်။ထို့ကြောင့် တစ်လလျှင် ကလေးရနိုင်သည့်အချိန်မှာ ၂ရက်သာအခွင့်အရေးရှိသည်ဟုသတ်မှတ်နိုင်သည်။ သို့သော် မမျိုးဥကြွေသည့်အချိန်ကို အတိအကျခန့်မှန်းရခက်သည်။ ပျှမ်းမျှ ၂၈ ရက်တစ်ခါရာသီလာလျှင် ၁၄ ရက်ဝန်းကျင်တွင်၊ ၃၀ ရက်တစ်ခါရာသီလာလျှင် ၁၆ ရက်ဝန်းကျင်တွင် ကြွေသည်ဟုခန့်မှန်းနိုင်သည်။ထို့ကြောင့် ရာသီရှေ့လိုက်တိုးနောက်ဆုတ်လိုက် ပုံမှန်မရှိသည့့်အမျိုးသမီးများတွင် သားဥကြွေချိန်ခန့်မှန်းရပိုခက်ပါသည်။
၄ပတ်(၂၈ရက်)တစ်ခါရာသီပေါ်သည်ဆိုပါစို့။ ရာသီမပေါ်ခင်တစ်ပတ်နှင့် ရာသီစပေါ်သည့်ရက်မှတပတ် အတွင်းတွင် ကိုယ်ဝန်ရနိုင်ခြေနည်းသည်။ ထို့ကြောင့် ကလေးလိုချင်သည့်စုံတွဲများတွင် ကျန်သည့်နှစ်ပတ်အတွင်းမှာ သုံးရက်ခြားတစ်ခါအတူနေခြင်းဖြင့် ကလေးရရန်ကြိုးစားနိုင်သည်။ သုတ်ပိုးသည် မွေးလမ်းကြောင်းအတွင်းတွင် သုံးရက်မှငါးရက်အထိအသက်ရှင်နိုင်သောကြောင့် သုံးရက်ခြားတစ်ခါအတူနေရန်ပြောခြင်းဖြစ်ပါသည်။
တချို့ သုံးလခံထိုးဆေးသုံးသည့်အမျိုးသမီးများ သုံးလပြည့်၍နောက်ထပ်တလုံးထိုးရန် ရာသီပေါ်သည်အထိစောင့်တတ်ကြသည်။ဤအခြေအနေတွင်သိစေလိုသည်မှာ ရာသီပေါ်ခြင်းနှင့်မျိုးဥကြွေခြင်းတွင် မျိုးဥကြွေခြင်းအရင်ဖြစ်ပါတယ်။ ထို့ကြာင့်် ရာသီမပေါ်ခင်ကိုယ်ဝန်ရသွားနိုင်သဖြင့် ရာသီပေါ်သည်ကိုမစောင့်ဘဲ ရက်ပြည့်သည်နှင့်အချိန်ကိုက်ဆေးထိုးရန်တိုက်တွန်းအပ်ပါတယ်။
ဒေါက်တာမျိုးကိုကို