“သွေးပေါင်ကျခြင်း အကြောင်းသိကောင်းစရာ(1)”
နေမကောင်းလို့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ခေါင်းမူးလို့ပဲဖြစ်ဖြစ် ဆေးရုံဆေးခန်းမသွားမှီ ဒါမှမဟုတ်ဆေးရုံ ဆေးခန်း ရောက်တဲ့အချိန်မှာ အရင်ဆုံးလုပ်တာက သွေးပေါင်ချိန်တိုင်းကြတာပါ။သွေးပေါင်ချိန်လို့လူတိုင်းအလွယ်ပြောကြပေမဲ့ သွေးဖိအားနှုန်းတိုင်းတာ လို့ပြောရင် ပိုမှန်ပါလိမ့်မယ် ဘာလို့လဲဆိုတော့ သွေးဖိအားနှုန်းတိုင်းတာတဲ့ယူနစ်က mmHg(မီလီမိတာမာကျူရီ)ဖြစ်လို့ပါ။
“သွေးပေါင်ကျတယ်ဆိုတာဘာလဲ? ဘာကြောင့်သွေးပေါင်ကျတာလဲ?”
သွေးပေါင်ကျတယ်ဆိုတာ အနည်းငယ်ရှင်းပြချင်ပါတယ်။နှလုံးကညှစ်လိုက်ကတဲ့သွေးတွေကိုသွေးကြောထဲကိုတိုးဝင်စီးဆင်းသွားပါတယ်။အဲဒီလိုသွေးကြောထဲကိုတိုးဝင်စီးဆင်းသွားတဲ့အခါမှာသွေးကြောထဲကိုတိုးတဲ့သွေးကိုအပေါ်သွေးလို့ခေါ်ပါတယ်။
လူတစ်ယောက်မှာ သာမန်လူတွေသိနေကြတာကအပေါ်သွေး( 120) အောက်သွေး (80) ဆိုပုံမှန်ပဲဆိုပြီးသိကြပါတယ်။ တစ်ခါတစ်လေလဲလာမေးကြတယ်အပေါ်သွေး(110)အောက်သွေး(80)ဒါဆို သွေးတိုးပါပြီ တစ်ချို့ကလဲBp110/70mmHg ဖြစ်နေပါပြီ သွေးပေါင်ကျနေပါပြီဆိုပြီးပြောတဲ့လူတွေလဲရှိပါတယ်။အဲ့တော့ပုံမှန်ပြောရရင် လူကြီးတစ်ယောက်က အမြင့်ဆုံး အနေနဲ့ အပေါ်သွေး (140) အောက်သွေး (90) အထိအများဆုံးဖြစ်နိုင်ပါတယ်၊ ဒါကြောင့်လူကြီးတစ်ယောက်ကအမြင့်ဆုံး (140) ထက်ကျော်ရင် သွေးတိုးရောဂါကိုသတ်မှတ်လို့ပါတယ်။အနိမ့်ဆုံးအနေနဲ့ အပေါ်သွေး (90) အောက်သွေး (60) အထိ အနည်းဆုံးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ဒါကြောင့် 140/90 နဲ့ 90/60 အထိ ကြားထဲရှိနေရင် ပုံမှန်ပဲဆိုပြီး ယေဘုယျလို့ယူဆလို့ရပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့အားကစားသမားတွေမှာများသောအားဖြင့် သွေးဖိအားနည်းတတ်ပါတယ်။ဒီနေရာမှာပြောရရင် 140/90 ထက်များတဲ့သူကိုသွေးတိုရောဂါကိုသတ်မှတ်ပေမဲ့ 90/60 အောက်ရောက်တဲ့သူကိုရောဂါလို့မသတ်မှတ်ပါဘူး။သွေးပေါင်ကျ တဲ့ဆိုတာ ရောဂါမဟုတ်ပါဘူး လက္ခဏာရပ်ပါ။
“ဘာကြောင့်သွေးပေါင်ကျတာလဲဆိုတော့”
အိပ်ရေးပျက်ခြင်း၊ရေဓါတ်နည်းခြင်း၊ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ဝမ်းလျှောခြင်း၊အန်တာများခြင်း၊ချွေးထွက်များခြင်း၊ရာသီဥတုပူပြင်းခြင်း စတာတွေက သွေးပေါင်ကျစေပါတယ်။
“ေသြးေပါင္က်ျခင္း အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ(1)”
ေနမေကာင္းလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ေခါင္းမူးလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဆး႐ုံေဆးခန္းမသြားမွီ ဒါမွမဟုတ္ေဆး႐ုံ ေဆးခန္း ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ အရင္ဆုံးလုပ္တာက ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုင္းၾကတာပါ။ေသြးေပါင္ခ်ိန္လို႔လူတိုင္းအလြယ္ေျပာၾကေပမဲ့ ေသြးဖိအားႏႈန္းတိုင္းတာ လို႔ေျပာရင္ ပိုမွန္ပါလိမ့္မယ္ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေသြးဖိအားႏႈန္းတိုင္းတာတဲ့ယူနစ္က mmHg(မီလီမိတာမာက်ဴရီ)ျဖစ္လို႔ပါ။
“ေသြးေပါင္က်တယ္ဆိုတာဘာလဲ? ဘာေၾကာင့္ေသြးေပါင္က်တာလဲ?”
ေသြးေပါင္က်တယ္ဆိုတာ အနည္းငယ္ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ႏွလုံးကညႇစ္လိုက္ကတဲ့ေသြးေတြကိုေသြးေၾကာထဲကိုတိုးဝင္စီးဆင္းသြားပါတယ္။အဲဒီလိုေသြးေၾကာထဲကိုတိုးဝင္စီးဆင္းသြားတဲ့အခါမွာေသြးေၾကာထဲကိုတိုးတဲ့ေသြးကိုအေပၚေသြးလို႔ေခၚပါတယ္။
လူတစ္ေယာက္မွာ သာမန္လူေတြသိေနၾကတာကအေပၚေသြး( 120) ေအာက္ေသြး (80) ဆိုပုံမွန္ပဲဆိုၿပီးသိၾကပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလလဲလာေမးၾကတယ္အေပၚေသြး(110)ေအာက္ေသြး(80)ဒါဆို ေသြးတိုးပါၿပီ တစ္ခ်ိဳ႕ကလဲBp110/70mmHg ျဖစ္ေနပါၿပီ ေသြးေပါင္က်ေနပါၿပီဆိုၿပီးေျပာတဲ့လူေတြလဲရွိပါတယ္။အဲ့ေတာ့ပုံမွန္ေျပာရရင္ လူႀကီးတစ္ေယာက္က အျမင့္ဆုံး အေနနဲ႔ အေပၚေသြး (140) ေအာက္ေသြး (90) အထိအမ်ားဆုံးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္လူႀကီးတစ္ေယာက္ကအျမင့္ဆုံး (140) ထက္ေက်ာ္ရင္ ေသြးတိုးေရာဂါကိုသတ္မွတ္လို႔ပါတယ္။အနိမ့္ဆုံးအေနနဲ႔ အေပၚေသြး (90) ေအာက္ေသြး (60) အထိ အနည္းဆုံးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ 140/90 နဲ႔ 90/60 အထိ ၾကားထဲရွိေနရင္ ပုံမွန္ပဲဆိုၿပီး ေယဘုယ်လို႔ယူဆလို႔ရပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔အားကစားသမားေတြမွာမ်ားေသာအားျဖင့္ ေသြးဖိအားနည္းတတ္ပါတယ္။ဒီေနရာမွာေျပာရရင္ 140/90 ထက္မ်ားတဲ့သူကိုေသြးတိုေရာဂါကိုသတ္မွတ္ေပမဲ့ 90/60 ေအာက္ေရာက္တဲ့သူကိုေရာဂါလို႔မသတ္မွတ္ပါဘူး။ေသြးေပါင္က် တဲ့ဆိုတာ ေရာဂါမဟုတ္ပါဘူး လကၡဏာရပ္ပါ။
“ဘာေၾကာင့္ေသြးေပါင္က်တာလဲဆိုေတာ့”
အိပ္ေရးပ်က္ျခင္း၊ေရဓါတ္နည္းျခင္း၊ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ဝမ္းေလွ်ာျခင္း၊အန္တာမ်ားျခင္း၊ေခြၽးထြက္မ်ားျခင္း၊ရာသီဥတုပူျပင္းျခင္း စတာေတြက ေသြးေပါင္က်ေစပါတယ္။