ဗိုက်ခွဲမွေးခြင်းအပေါ် ခါးရိုးထုံဆေး၏ သိကောင်းစရာများ
ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တစ်ယောက်ဖို့… မိမိဟာ ရိုးရိုးမွေးမလား… ဗိုက်ခွဲမွေးမလားဆိုတဲ့ အပေါ် အမြဲလိုလို ဗျာများတတ်ကြရပါတယ်…ဒီတော့ကာ ရိုးရိုးမွေးခြင်းနဲ့ ဗိုက်ခွဲမွေးခြင်းရဲ့ ကောင်းကျိုးဆိုးကျိုးများကို ယခင်က My Doctor မှာ ဖော်ပြပြီး ဖြစ်ပြီမို့… မိမိဟာ ဗိုက်ခွဲမွေးဖို့ ရွေးချယ်လိုက်ပြီဆိုပါက.. ဘာတွေလိုအပ်မလဲ.. ဘာတွေ ပြင်ဆင်ထားသင့်လဲအပြင်.. ခွဲခန်းထဲက မေ့ဆေးထုံဆေးများအကြောင်းကိုပါ အနည်းငယ် သိထားသင့်ပါတယ်…
ဒါြ့ပင် တခါတရံမှာ အရေးပေါ်အခြေအနေအရ
– ကလေးရဲ့ ပုံသဏ္ဏာန် မမှန်ခြင်း
– ရိုးရိုးမွေးဖို့ရာ ခက်ခဲခြင်း
– မိခင်နှင့် ကလေး၏ ကျန်းမာရေးတွေကြောင့် ခွဲစိတ်မွေးဖွားရတာမျိုးရှိတတ်ပါသေးတယ်…
ခွဲစိတ်မွေးဖွားဖို့ရာအတွက် မေ့ဆေးပေးခြင်း နှင့် ထုံဆေးပေးခြင်းကို အသုံးပြုနိုင်သော်လည်း ယခုအခါမှာ ထုံဆေးပေးခြင်းကိုသာ ပိုမိုအသုံးပြုလာကြပါတယ်… ထုံဆေးအသုံးပြုရာမှာလည်း Epidural နှင့် Spinal anaesthesia ဆိုပြီး ရှိပါသေးတယ်
ဒီထဲကမှ spinal anaethaesia ပိုအသုံးပြုပါတယ်…ထုံဆေးကို အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့်
– နာကျင်မှု မရှိခြင်း
– မိခင် နိုးကြားနေခြင်း
– ခွဲစိတ်ပြီးနောက်ပိုင်း နာကျင်မှု သက်သာခြင်း
– နှလုံးနှင့် အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြသနာ နည်းစေခြင်းတို့ ရှိနိုင်ပါတယ်..
Spinal anaesthesia ထုံဆေးပေးဖို့ရာ.. မိခင်ရဲ့.. အရပ်၊ အလေးချိန်နဲ့ အသက်ပေါ်မှုတည်ပြီး ပေးသလို… ခွဲစိတ်မှုအတွက် ပျမ်းမျှကြာချိန်ကိုလည်း တွက်ချက်ပြီးမှ လိုအပ်သောပမာဏကို အသုံးပြုပါတယ်… ထုံဆေးအများစုထဲမှ bupivacaine ကို အသုံးပြုလေ့ရှိပါတယ်…
ထုံဆေး၏ အာနိသင်ကို ကြာရှည်အောင်Epinephrine လို့ခေါ်သော ဆေးကိုပါ တွဲဖက်အသုံးပြုကြလေ့ရှိပါတယ်..
လိုအပ်သော ထုံဆေးကို အာရုံကြောမကြီး၏ အောက်ပိုင်း..lumbar region(L2 – 4)တဝိုက်.. ခါးနောက်ကျောမှနေ၍ ထိုးပြီး ထုံဆေး၏ အာနိသင်ကို ပြစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်…
ထုံဆေးထိုးပြီးနောက်မှာ..မိမိ၏ ခန္ဓာကိုယ်အောက်ပိုင်းဟာ နွေးလာသလို ခံစားရမယ်.. နောက် ထုံလာမယ်.. ထိုနောက် နာကျင်ခြင်းကို မသိတော့ပဲ ဖြစ်ပါမယ်…ဒီအခါမှာ စတင်ပြီး ခွဲစိတ်ပါမယ်..ဒီလိုအားဖြင့် မိခင်ဟာ မေ့မျောမနေပဲ မိမိ၏ ရင်သွေးအား မွေးဖွားနိုင်ပါတယ်… ထိုကဲ့သို့ ထုံနေတာဟာ သုံးလေးနာရီ ကြာနိုင်ပြီး တဖြည်းဖြည်းပြန်ပြေလာပါမယ်..
တခါတရံမှာတော့ ထုံဆေးရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးလေးတွေ ခံစားရတတ်ပါတယ်..
– များသောအားဖြင့် ‘ခေါင်းကိုက်ခြင်း’ ( ခွဲစိတ်ထားတဲ့ နေ့(သို့) နောက်နေ့ထိ ဖြစ်တတ်ပါတယ်.. သို့သော် သူ့ဘာသာ တဖြည်းဖြည်း ပျောက်သွားနိုင်ပါတယ်.. သေချာလှဲလျောင်းအနားယူခြင်း၊ ရေဓာတ်ဖြည့်တင်းခြင်း၊အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးသောက်ခြင်း တွေ ပြုလုပ်လို့ရပါတယ်)
– ကျောအောင့်ခြင်း (ထုံဆေးထိုးထားသော နေရာတဝိုက်မှာ ဖြစ်လေ့ရှိတတ်ပါတယ်)
– သွေးပေါင်ချိန်ကျခြင်း(ထုံဆေးရဲ့ အာနိသင်ကြောင့် ငြီးစီးစီးဖြစ်တာမျိုး သွေးပေါင်ချိန်ကျတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပေမယ့် လိုအပ်သော extra fluid များကို အကြောဆေးပေးခြင်းဖြင့် သက်သာနိုင်ပါတယ်)
Spinal anaesthesia ဟာ တိကျပြီး သေချာစွာ အသုံးပြုပါက ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးသိပ်မများလှသလို ထိရောက်သော ခွဲစိတ်မှု ပြုလုပ်နိုင်တာမို့ ခွဲစိတ်မွေးဖွားရာမှာ တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုလျက်ရှိပါတယ်…
ကျန်းမာပျော်ရွှင်သော မိခင်လောင်းများ ဖြစ်ပြီး ချစ်စရာသားသားမီးမီးများ မွေးဖွားနိုင်ကြပါစေလို့ တောင်းဆု မေတ္တာပြုလျက်…
ပိုင်နီမောင်
ဗိုက္ခဲြေမြးျခင္းအေပၚ ခါး႐ိုးထံုေဆး၏ သိေကာင္းစရာမ်ား
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္တစ္ေယာက္ဖို႔… မိမိဟာ ႐ိုး႐ိုးေမြးမလား… ဗိုက္ခဲြေမြးမလားဆိုတဲ့ အေပၚ အျမဲလိုလို ဗ်ာမ်ားတတ္ၾကရပါတယ္…ဒီေတာ့ကာ ႐ိုး႐ိုးေမြးျခင္းနဲ႔ ဗိုက္ခဲြေမြးျခင္းရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ယခင္က My Doctor မွာ ေဖာ္ျပၿပီး ျဖစ္ၿပီမို႔… မိမိဟာ ဗိုက္ခဲြေမြးဖို႔ ေရြးခ်ယ္လိုက္ၿပီဆိုပါက.. ဘာေတြလိုအပ္မလဲ.. ဘာေတြ ျပင္ဆင္ထားသင့္လဲအျပင္.. ခဲြခန္းထဲက ေမ့ေဆးထံုေဆးမ်ားအေၾကာင္းကိုပါ အနည္းငယ္ သိထားသင့္ပါတယ္…
ဒါျ့ပင္ တခါတရံမွာ အေရးေပၚအေျခအေနအရ
– ကေလးရဲ႕ ပံုသဏၰာန္ မမွန္ျခင္း
– ႐ိုး႐ိုးေမြးဖို႔ရာ ခက္ခဲျခင္း
– မိခင္ႏွင့္ ကေလး၏ က်န္းမာေရးေတြေၾကာင့္ ခြဲစိတ္ေမြးဖြားရတာမ်ိဳး႐ွိတတ္ပါေသးတယ္…
ခဲြစိတ္ေမြးဖြားဖို႔ရာအတြက္ ေမ့ေဆးေပးျခင္း ႏွင့္ ထံုေဆးေပးျခင္းကို အသံုးျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း ယခုအခါမွာ ထံုေဆးေပးျခင္းကိုသာ ပိုမိုအသံုးျပဳလာၾကပါတယ္… ထံုေဆးအသံုးျပဳရာမွာလည္း Epidural ႏွင့္ Spinal anaesthesia ဆိုၿပီး ႐ွိပါေသးတယ္
ဒီထဲကမွ spinal anaethaesia ပိုအသံုးျပဳပါတယ္…ထံုေဆးကို အသံုးျပဳျခင္းအားျဖင့္
– နာက်င္မႈ မ႐ွိျခင္း
– မိခင္ ႏိုးၾကားေနျခင္း
– ခဲြစိတ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း နာက်င္မႈ သက္သာျခင္း
– ႏွလံုးႏွင့္ အသက္႐ႈလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ျပသနာ နည္းေစျခင္းတုိ႔ ႐ွိႏိုင္ပါတယ္..
Spinal anaesthesia ထံုေဆးေပးဖို႔ရာ.. မိခင္ရဲ႕.. အရပ္၊ အေလးခ်ိန္နဲ႔ အသက္ေပၚမႈတည္ၿပီး ေပးသလို… ခဲြစိတ္မႈအတြက္ ပ်မ္းမွ်ၾကာခ်ိန္ကိုလည္း တြက္ခ်က္ၿပီးမွ လိုအပ္ေသာပမာဏကို အသံုးျပဳပါတယ္… ထံုေဆးအမ်ားစုထဲမွ bupivacaine ကို အသံုးျပဳေလ့႐ွိပါတယ္…
ထံုေဆး၏ အာနိသင္ကို ၾကာ႐ွည္ေအာင္Epinephrine လို႔ေခၚေသာ ေဆးကိုပါ တဲြဖက္အသံုးျပဳၾကေလ့႐ွိပါတယ္..
လိုအပ္ေသာ ထံုေဆးကို အာရံုေၾကာမႀကီး၏ ေအာက္ပိုင္း..lumbar region(L2 – 4)တဝိုက္.. ခါးေနာက္ေက်ာမွေန၍ ထိုးၿပီး ထံုေဆး၏ အာနိသင္ကို ျပေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္…
ထံုေဆးထိုးၿပီးေနာက္မွာ..မိမိ၏ ခႏၶာကုိယ္ေအာက္ပိုင္းဟာ ေႏြးလာသလို ခံစားရမယ္.. ေနာက္ ထံုလာမယ္.. ထိုေနာက္ နာက်င္ျခင္းကို မသိေတာ့ပဲ ျဖစ္ပါမယ္…ဒီအခါမွာ စတင္ၿပီး ခဲြစိတ္ပါမယ္..ဒီလိုအားျဖင့္ မိခင္ဟာ ေမ့ေမ်ာမေနပဲ မိမိ၏ ရင္ေသြးအား ေမြးဖြားႏိုင္ပါတယ္… ထိုကဲ့သို႔ ထံုေနတာဟာ သံုးေလးနာရီ ၾကာႏိုင္ၿပီး တျဖည္းျဖည္းျပန္ေျပလာပါမယ္..
တခါတရံမွာေတာ့ ထံုေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေလးေတြ ခံစားရတတ္ပါတယ္..
– မ်ားေသာအားျဖင့္ ’ေခါင္းကိုက္ျခင္း’ ( ခဲြစိတ္ထားတဲ့ ေန႔(သို႔) ေနာက္ေန႔ထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္.. သို႔ေသာ္ သူ႔ဘာသာ တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္သြားႏိုင္ပါတယ္.. ေသခ်ာလွဲေလ်ာင္းအနားယူျခင္း၊ ေရဓာတ္ျဖည့္တင္းျခင္း၊အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေသာက္ျခင္း ေတြ ျပဳလုပ္လို႔ရပါတယ္)
– ေက်ာေအာင့္ျခင္း (ထံုေဆးထိုးထားေသာ ေနရာတဝိုက္မွာ ျဖစ္ေလ့႐ွိတတ္ပါတယ္)
– ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်ျခင္း(ထံုေဆးရဲ႕ အာနိသင္ေၾကာင့္ ၿငီးစီးစီးျဖစ္တာမ်ိဳး ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ေပမယ့္ လိုအပ္ေသာ extra fluid မ်ားကို အေၾကာေဆးေပးျခင္းျဖင့္ သက္သာႏိုင္ပါတယ္)
Spinal anaesthesia ဟာ တိက်ၿပီး ေသခ်ာစြာ အသံုးျပဳပါက ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးသိပ္မမ်ားလွသလို ထိေရာက္ေသာ ခဲြစိတ္မႈ ျပဳလုပ္ႏိုင္တာမို႔ ခဲြစိတ္ေမြးဖြားရာမွာ တြင္က်ယ္စြာ အသံုးျပဳလ်က္႐ွိပါတယ္…
က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ေသာ မိခင္ေလာင္းမ်ား ျဖစ္ၿပီး ခ်စ္စရာသားသားမီးမီးမ်ား ေမြးဖြားႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ေတာင္းဆု ေမတၱာျပဳလ်က္…
ပိုင္နီေမာင္