ကလေးမွေးပြီးနောက်ပိုင်း ဆံပင်မွှေးကျွတ်ခြင်းပြသနာ
ကလေးမေမေတို့အနေနဲ့ ရင်သွေးလေးကို မွေးဖွားပြီးနောက်ပိုင်း အားပြည့်အောင် ဘယ်လိုပြန်လည်နေထိုင်ရမလဲ၊ ဗိုက်အကြာပြတ်တာတွေ အမြန်ပျောက်အောင် ဘာတွေလုပ်ရမလဲ၊ကလေးကို နို့ချို့တိုက်ကျွေးဖို့တွေ၊ စောင့်ရှောက်ဖို့ စသည်ဖြင့် တွေးတောစဉ်းစားလေ့ရှိကြပါတယ်… သို့သော် မျှော်လင့်မထားတတ်ပဲ ပေါ်လာတတ်တာလေးကတော့ ကလေးမွေးပြီးနေနာက်ပိုင်းမှာ ယခင်ကထက် ဆံပင်ကျွတ်တယ်လို့ ခံစားရခြင်းပါပဲ…
ဒီလိုဖြစ်ရခြင်းဟာ များသောအားဖြင့် ပုံမှန်ပါပဲ…သာမန်ကိစ္စရပ်လေးဖြစ်ပေမယ့် စိတ်ဖိဆီးမှုတွေများတဲ့ မီးနေသည်၊ နို့တိုက်မိခင်အဖို့တော့ စိတ်အနှောက်အယှက် တစ်ခုလို မြင်လာတတ်ပါတယ်.. ဒါကြောင့်”ဘာကြောင့် ဆံပင်ပိုကျွတ်တာလဲနဲ့.. ဆောင်ရန် ရှောင်ရန် နည်းလမ်းလေး”တွေ ပြောပြချင်ပါတယ်…
ဘာကြောင့် ဆံပင်ဟာ ခါတိုင်းထပ် ပိုကျွတ်တာပါလိမ့်?
– ဆံပင်ကျွတ်ရခြင်းရဲ့ အဓိက ပြသနာကတော့ ကလေးမွေးပြီးနောက်ပိုင်း ဟော်မုန်းပြောင်းလဲမှုကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်…ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလမှာ ဟော်မုန်းပြောင်းလဲမှုအများဆုံးဖြစ်ပါတယ်… hCG၊ estrogen ၊ pregesterone၊ oxytocin ၊ prolactin စတဲ့ ဟော်မုန်းတွေ ပိုထုတ်လုပ်မယ်.. ဒါပြင့် မွေးဖွားလာနီးလေ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ သွေးပမာဏဟာ များစွာ တက်လာပါတယ်…
– ဆိုတော့ကာ ဒီလို ဟော်မုန်းထဲကမှ estrogen နဲ့ progesteroneဟာ ကိုယ်ဝန်နဲ့ တပြိုင်ထဲ တက်လာသလို မွေးဖွားပြီးတာနဲ့ ကျသွားတတ်ပါတယ်… ဒီအခါမှာ ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းရဲ့ ပြသနာ အစပြုပါတယ်..
– ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေချိန်အတွင်းမှာ မြင့်တက်နေတဲ့ estrogen ဟာ ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကို များစွာကာကွယ်ပေးပါတယ်.. ဒါပြင် သွေးပမာဏနှင့် သွေးလည်ပတ်မှုအားကောင်းခြင်းတွေကလဲ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေချိန်မှာ ပုံမှန်ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းထက် လျော့နည်းနေစေတတ်ပါတယ်…
– သို့သော် ကလေးမွေးပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ပြောခဲ့တဲ့ hormone တွေဟာ တဟုန်းထိုးပြန်ကျသွားတတ်တာမို့ ဆံပင်ဟာ ပုံမှန်ထပ် ပိုကျွတ်လာပါမယ်.. တခါတရံမှာ ဆံပင်ချည်ထွေးတွေ၊ အိပ်ယာပေါ်မှာ ဆံပင်ကျွတ်စတွေ အများကြီးတွေရတတ်ပါတယ်….ဒီလို ဖြစ်ခြင်းဟာ ကလေးမွေးပြီး သုံးလေးလမှာ အများဆုံးဖြစ်တတ်ပါတယ်…
– နောက်ပိုင်းမှာ ပုံမှန်ပြန်လည်ပတ်လာတဲ့ hormone level တွေကြောင့် တဖြည်းဖြည်း နည်းပါးသွားပါမယ်… ကလေး တစ်နှစ်သားလောက်ရောက်ပါက ဒီလိုဆံပင်ကျွတ်ခြင်းဟာ ပုံမှန်အနေအထားသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိသွားနိုင်ပါတယ်…
“ဒါကြောင့် ဒီကိစ္စပေါ်မှာ စိတ်အနှောက်အယှက် အများကြီး မဖြစ်စေသင့်ပါ…”
ဒ့ါပြင် ဒီလို ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းမျိုးကို လျော့နည်းအောင် ပြုလုပ်လို့ရမယ့် နည်းလမ်းလေးတွေ ရှိပါသေးတယ်…
– ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလတုန်း သောက်ခဲ့တဲ့ အားဆေးလေးတွေ ဆက်သောက်ပါ
– အစားအသောက်မှန်ပါစေ၊ အားရှိတဲ့အစားအစာ ၊ ဗီတာမင်နဲ့ သံဓာတ် ကြွယ်ဝတဲ့ အစားအစာ ပိုစားပါ
– ဆံပင်ကို dryer နဲ့ မှုတ်တာတွေ ရှောင်ပါ.. ဆံပင်ပိုသွင်းတာတွေ မလှုပ်ပါနဲ့၊
– ဆံပင်ဘီးဖီးပါက အရမ်းအားဖြင့် ဖီးတာမျိုးမလုပ်ပါနဲ့.. ဖြစ်နိုင်ပါက တနေ့ကို တစ်ခါလောက်သာ ဖီးပါ
– ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း ကာကွယ်နိုင်တဲ့ shampoo အသုံးပြုပါ၊ conditioner အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်…
ဒီလိုအားဖြင့် ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကို အတော်တန် ကာကွယ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်…
အကယ်၍ ကလေး တစ်နှစ်သာ အရွယ်လောက်ထိ ရောက်ပြီး ဆံပင်ဟာ သာမန်ထပ် ပိုကျွတ်မြဲကျွတ်နေပါက သက်ဆိုင်ရာ ဆရာဝန်ဆီပြသပြီး အကြံဉာဏ်တောင်းခံ ကုသနိုင်ပါတယ်…
တစ်သားမွေးလို့ တစ်သွေးလှတဲ့ ကလေးမေမေများ ဖြစ်ကြပါစေလို့ တောင်းဆုမေတ္တာပြုလျက်…
ပိုင်နီမောင်
#helathline
ကေလးေမြးၿပီးေနာက္ပိုင္း ဆံပင္ေမႊးကြၽတ္ျခင္းျပသနာ
ကေလးေမေမတို႔အေနနဲ႔ ရင္ေသြးေလးကို ေမြးဖြားၿပီးေနာက္ပိုင္း အားျပည့္ေအာင္ ဘယ္လိုျပန္လည္ေနထိုင္ရမလဲ၊ ဗိုက္အၾကာျပတ္တာေတြ အျမန္ေပ်ာက္ေအာင္ ဘာေတြလုပ္ရမလဲ၊ကေလးကို ႏို႔ခ်ိဳ႕တိုက္ေကြၽးဖို႔ေတြ၊ ေစာင့္ေ႐ွာက္ဖို႔ စသည္ျဖင့္ ေတြးေတာစဥ္းစားေလ့႐ွိၾကပါတယ္… သို႔ေသာ္ ေမွ်ာ္လင့္မထားတတ္ပဲ ေပၚလာတတ္တာေလးကေတာ့ ကေလးေမြးၿပီးေနနာက္ပိုင္းမွာ ယခင္ကထက္ ဆံပင္ကြၽတ္တယ္လို႔ ခံစားရျခင္းပါပဲ…
ဒီလိုျဖစ္ရျခင္းဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပံုမွန္ပါပဲ…သာမန္ကိစၥရပ္ေလးျဖစ္ေပမယ့္ စိတ္ဖိဆီးမႈေတြမ်ားတဲ့ မီးေနသည္၊ ႏို႔တိုက္မိခင္အဖို႔ေတာ့ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ တစ္ခုလို ျမင္လာတတ္ပါတယ္.. ဒါေၾကာင့္”ဘာေၾကာင့္ ဆံပင္ပိုကြၽတ္တာလဲနဲ႔.. ေဆာင္ရန္ ေ႐ွာင္ရန္ နည္းလမ္းေလး”ေတြ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္…
ဘာေၾကာင့္ ဆံပင္ဟာ ခါတိုင္းထပ္ ပိုကြၽတ္တာပါလိမ့္?
– ဆံပင္ကြၽတ္ရျခင္းရဲ႕ အဓိက ျပသနာကေတာ့ ကေလးေမြးၿပီးေနာက္ပိုင္း ေဟာ္မုန္းေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္…ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကာလမွာ ေဟာ္မုန္းေျပာင္းလဲမႈအမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္… hCG၊ estrogen ၊ pregesterone၊ oxytocin ၊ prolactin စတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြ ပိုထုတ္လုပ္မယ္.. ဒါျပင့္ ေမြးဖြားလာနီးေလ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ေသြးပမာဏဟာ မ်ားစြာ တက္လာပါတယ္…
– ဆိုေတာ့ကာ ဒီလို ေဟာ္မုန္းထဲကမွ estrogen နဲ႔ progesteroneဟာ ကိုယ္ဝန္နဲ႔ တၿပိဳင္ထဲ တက္လာသလို ေမြးဖြားၿပီးတာနဲ႔ က်သြားတတ္ပါတယ္… ဒီအခါမွာ ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္းရဲ႕ ျပသနာ အစျပဳပါတယ္..
– ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္အတြင္းမွာ ျမင့္တက္ေနတဲ့ estrogen ဟာ ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္းကို မ်ားစြာကာကြယ္ေပးပါတယ္.. ဒါျပင္ ေသြးပမာဏႏွင့္ ေသြးလည္ပတ္မႈအားေကာင္းျခင္းေတြကလဲ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ ပံုမွန္ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္းထက္ ေလ်ာ့နည္းေနေစတတ္ပါတယ္…
– သို႔ေသာ္ ကေလးေမြးၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ေျပာခဲ႔တဲ႔ hormone ေတြဟာ တဟုန္းထိုးျပန္က်သြားတတ္တာမို႔ ဆံပင္ဟာ ပံုမွန္ထပ္ ပိုကြၽတ္လာပါမယ္.. တခါတရံမွာ ဆံပင္ခ်ည္ေထြးေတြ၊ အိပ္ယာေပၚမွာ ဆံပင္ကြၽတ္စေတြ အမ်ားႀကီးေတြရတတ္ပါတယ္….ဒီလို ျဖစ္ျခင္းဟာ ကေလးေမြးၿပီး သံုးေလးလမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္ပါတယ္…
– ေနာက္ပိုင္းမွာ ပံုမွန္ျပန္လည္ပတ္လာတဲ့ hormone level ေတြေၾကာင့္ တျဖည္းျဖည္း နည္းပါးသြားပါမယ္… ကေလး တစ္ႏွစ္သားေလာက္ေရာက္ပါက ဒီလိုဆံပင္ကြၽတ္ျခင္းဟာ ပံုမွန္အေနအထားသို႔ ျပန္လည္ေရာက္႐ွိသြားႏိုင္ပါတယ္…
“ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥေပၚမွာ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ အမ်ားႀကီး မျဖစ္ေစသင့္ပါ…”
ဒ့ါျပင္ ဒီလို ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္းမ်ိဳးကုိ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ျပဳလုပ္လို႔ရမယ့္ နည္းလမ္းေလးေတြ ႐ွိပါေသးတယ္…
– ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကာလတုန္း ေသာက္ခဲ့တဲ့ အားေဆးေလးေတြ ဆက္ေသာက္ပါ
– အစားအေသာက္မွန္ပါေစ၊ အား႐ွိတဲ့အစားအစာ ၊ ဗီတာမင္နဲ႔ သံဓာတ္ ႂကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာ ပိုစားပါ
– ဆံပင္ကုိ dryer နဲ႔ မႈတ္တာေတြ ေ႐ွာင္ပါ.. ဆံပင္ပိုသြင္းတာေတြ မလႈပ္ပါနဲ႔၊
– ဆံပင္ဘီးဖီးပါက အရမ္းအားျဖင့္ ဖီးတာမ်ိဳးမလုပ္ပါနဲ႔.. ျဖစ္ႏိုင္ပါက တေန႔ကို တစ္ခါေလာက္သာ ဖီးပါ
– ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္း ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ shampoo အသံုးျပဳပါ၊ conditioner အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္…
ဒီလိုအားျဖင့္ ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္းကို အေတာ္တန္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္…
အကယ္၍ ကေလး တစ္ႏွစ္သာ အရြယ္ေလာက္ထိ ေရာက္ၿပီး ဆံပင္ဟာ သာမန္ထပ္ ပိုကြၽတ္ျမဲကြၽတ္ေနပါက သက္ဆိုင္ရာ ဆရာဝန္ဆီျပသၿပီး အၾကံဥာဏ္ေတာင္းခံ ကုသႏိုင္ပါတယ္…
တစ္သားေမြးလို႔ တစ္ေသြးလွတဲ့ ကေလးေမေမမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစလို႔ ေတာင္းဆုေမတၱာျပဳလ်က္…
ပိုင္နီေမာင္
#helathline