G6PD အင်ဇိုင်းချို့တဲ့သူများတွင် ရှောင်ကြဉ်ရမည့် အစားအစာနှင့်ဆေးဝါးများ
G6PD deficiency ရောဂါဆိုတာ ကိုယ်ခန္ဓာမှာ Glucose-6-phosphate dehydrogenase လို့ခေါ်တဲ့ enzyme တစ်မျိုးချို့တဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ မျိုးရိုးလိုက်တက်တဲ့ မွေးရာပါ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အမျိုးသားများတွင်သာ အဖြစ်များပါတယ်။ မွေးရာပါ enzyme တစ်မျိုးချို့တဲ့ခြင်းသာဖြစ်လို့ ကူးစက်ခြင်း မရှိပါ။ ဒီ G6PD ဆိုတဲ့ enzyme ဟာ သွေးနီဥများ ဖျက်ဆီးခံရခြင်းနှင့် အချိန်မတိုင်မီ သွေးနီဥပျက်ဆီးခြင်းများမှ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
ဒါကြောင့် G6PD enzyme ချို့တဲ့ တဲ့သူတွေမှာ သွေးနီဥပျက်ဆီးနှုန်း ပုံမှန်ထက် မြင့်တက်နေတက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မိမိနဲ့ မသင့်တော်တဲ့၊ ရှောင်ရှားရမဲ့ အစားအစာနဲ့ ဆေးများကို စားသုံးခြင်းမှလွဲ၍ ရောဂါလက္ခဏာမပြဘဲ ပုံမှန်လူများအတိုင်း သက်တမ်းစေ့ နေထိုင်နိုင်ပါတယ်။
မသင့်တော်တဲ့ အစားအသောက်နှင့် ဆေးများ စားသုံးမိရင်တော့ အသားဝါခြင်း၊ ဆီးမည်းမည်းများသွားခြင်း၊ နှုန်းချိမောပန်းခြင်း၊ သွေးအားနည်းခြင်းရောဂါလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပြီး သွေးသွင်းကုသရသည်အထိ ပြင်းထန်နိုင်ပါတယ်။
G6PD Deficiency လူနာများ ရှောင်ရှားသင့်တဲ့ ဆေးများကတော့
-Aspirin, Phenacetin ကဲ့သို့ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ
-Primaquine, Pyrimethamine, Quinine, Chloroquine, Pamaquine ကဲ့သို့ ဌက်ဖျားဆေးများ
-Sulphur ပါဝင်သော ဆေးဝါးများ
-Dapsone, Nitrofurantoin, Chloramphenicol, Quinolone ကဲ့သို့ ပိုးသတ်ဆေးများ
-Vit-K, Probenecid, Quinidine, Dimercaprol, Phenylhydrazin……..
အစရှိတဲ့ ဆေးများပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ရှောင်ရှားသင့်တဲ့ အစားအသောက်များကတော့
-တောင်ကြီးပဲလှော်၊ fava beans နှင့် အခြားပဲအမျိုးမျိုး
-blueberry (ဘလူးဘယ်ရီသီး) များ
-ဝိုင်နီ
-Menthol ပါဝင်သော အစားအသောက်များ
-Sulfite ပါဝင်သော အစားအသောက်များ
-ကြက်ဟင်းခါးသီး ၊ ခရမ်းကျွပ်သီး……
စတာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အဝတ်အထည်များကြား အနံ့အသက်ကင်းရန်နှင့် မွှေးကြိုင်ရန် ထည့်သွင်းအသုံးပြုသော ပရုတ်လုံးများလည်း ရှောင်ကြဉ်ရပါမယ်။
ထို့ကြောင့် မိမိကလေးနှင့် ဆွေမျိုးနီးစပ်များတွင် G6PD Deficiency ရောဂါရှိသည်ဆိုပါက ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများတွင် ကုသမှုခံယူသည့်အချိန်တိုင်း ရောဂါရာဇဝင်ကို အသိပေးသင့်သည်။ ထိုမှသာ ရှောင်ရှားသင့်သည့် ဆေးဝါးများ သောက်သုံးရန် ညွှန်ကြားခြင်းမှ ကင်းဝေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။
ကျန်းမာလှပသော ဘဝတစ်ခု ပိုင်ဆိုင်စေရန် ရည်ရွယ်လျက်
ပွင့်ရည်(ဆေး၂)
G6PD အင္ဇိုင္းခ်ိဳ႔တဲ့သူမ်ားတြင္ ေရွာင္ျကဥ္ရမည့္ အစားအစာနွင့္ေဆးဝါးမ်ား
G6PD deficiency ေရာဂါဆိုတာ ကိုယ္ခႏၶာမွာ Glucose-6-phosphate dehydrogenase လို႔ေခၚတဲ့ enzyme တစ္မ်ိဳးခ်ိဳ႕တဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ မ်ိဳး႐ိုးလိုက္တက္တဲ့ ေမြးရာပါ ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္သာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ေမြးရာပါ enzyme တစ္မ်ိဳးခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းသာျဖစ္လို႔ ကူးစက္ျခင္း မရိွပါ။ ဒီ G6PD ဆိုတဲ့ enzyme ဟာ ေသြးနီဥမ်ား ဖ်က္ဆီးခံရျခင္းႏွင့္ အခ်ိန္မတုိင္မီ ေသြးနီဥပ်က္ဆီးျခင္းမ်ားမွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ G6PD enzyme ခ်ိဳ႕တဲ့ တဲ့သူေတြမွာ ေသြးနီဥပ်က္ဆီးႏႈန္း ပံုမွန္ထက္ ျမင့္တက္ေနတက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိမိနဲ႔ မသင့္ေတာ္တဲ့၊ ေ႐ွာင္႐ွားရမဲ့ အစားအစာနဲ႔ ေဆးမ်ားကို စားသံုးျခင္းမွလြဲ၍ ေရာဂါလကၡဏာမျပဘဲ ပံုမွန္လူမ်ားအတိုင္း သက္တမ္းေစ့ ေနထိုင္ႏိုင္ပါတယ္။
မသင့္ေတာ္တဲ့ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးမ်ား စားသံုးမိရင္ေတာ့ အသားဝါျခင္း၊ ဆီးမည္းမည္းမ်ားသြားျခင္း၊ ႏႈန္းခ်ိေမာပန္းျခင္း၊ ေသြးအားနည္းျခင္းေရာဂါလကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေပၚႏိုင္ၿပီး ေသြးသြင္းကုသရသည္အထိ ျပင္းထန္ႏိုင္ပါတယ္။
G6PD Deficiency လူနာမ်ား ေ႐ွာင္႐ွားသင့္တဲ့ ေဆးမ်ားကေတာ့
-Aspirin, Phenacetin ကဲ့သို႔ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား
-Primaquine, Pyrimethamine, Quinine, Chloroquine, Pamaquine ကဲ့သို႔ ဌက္ဖ်ားေဆးမ်ား
-Sulphur ပါဝင္ေသာ ေဆးဝါးမ်ား
-Dapsone, Nitrofurantoin, Chloramphenicol, Quinolone ကဲ့သို႔ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား
-Vit-K, Probenecid, Quinidine, Dimercaprol, Phenylhydrazin……..
အစ႐ွိတဲ့ ေဆးမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေ႐ွာင္႐ွားသင့္တဲ့ အစားအေသာက္မ်ားကေတာ့
-ေတာင္ႀကီးပဲေလွာ္၊ fava beans ႏွင့္ အျခားပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး
-blueberry (ဘလူးဘယ္ရီသီး) မ်ား
-ဝိုင္နီ
-Menthol ပါဝင္ေသာ အစားအေသာက္မ်ား
-Sulfite ပါဝင္ေသာ အစားအေသာက္မ်ား
-ၾကက္ဟင္းခါးသီး ၊ ခရမ္းကြၽပ္သီး……
စတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဝတ္အထည္မ်ားၾကား အနံ႔အသက္ကင္းရန္ႏွင့္ ေမႊးႀကိဳင္ရန္ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳေသာ ပ႐ုတ္လံုးမ်ားလည္း ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။
ထို႔ေၾကာင့္ မိမိကေလးႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္မ်ားတြင္ G6PD Deficiency ေရာဂါ႐ွိသည္ဆိုပါက ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ကုသမွုခံယူသည့္အခ်ိန္တိုင္း ေရာဂါရာဇဝင္ကို အသိေပးသင့္သည္။ ထိုမွသာ ေ႐ွာင္႐ွားသင့္သည့္ ေဆးဝါးမ်ား ေသာက္သံုးရန္ ၫႊန္ၾကားျခင္းမွ ကင္းေဝးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
က်န္းမာလွပေသာ ဘဝတစ္ခု ပိုင္ဆိုင္ေစရန္ ရည္ရြယ္လ်က္
ပြင့္ရည္(ေဆး၂)