ကိုယ်ဝန်တားနည်းများနှင့် ကိုယ်အလေးချိန်
ကိုယ်ဝန်တားဆေးတွေ၊ နည်းလမ်းတွေဟာ ယခုအခါမှာ အင်မတန်တွင်ကျယ်နေကြပြီဖြစ်ပါတယ်။ မိမိကျန်းမာရေးအတွက်ကော၊ မိသားစုဘဝအတွက်သာမက မွေးဖွားလာမယ့်ရင်သွေးတွေအတွက်ပါရည်ရွယ်ပြီး အစီအစဉ် တွေချမှတ်တာ၊ ကြိုတင်စီစဉ်တာတွေအတွက် ကိုယ်ဝန်တားတဲ့နည်းလမ်းတွေက အရေးကြီးပါတယ်။
ကိုယ်ဝန်မရအောင်တားဆီးရာမှာ ဆေးထိုးဆေးသောက်ပဲပြုလုပ်လို့ရတဲ့အခြေအနေမဟုတ်တော့ပါဘူး ဆေးသောက်တာ၊ ဆေးထိုးတာတွေအပြင် အကာအကွယ်သုံးတာ၊ သားအိမ်ထဲပစ္စည်းထည့်တာ၊ လက်မှာကပ်တာ၊ လက်မောင်းထဲမှာ ကိုယ်ဝန်တားနိုင်တဲ့ပစ္စည်းထည့်တာ စတဲ့နည်းလမ်းပေါင်းစုံတွင်ကျယ်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီလိုတွင်ကျယ်နေတဲ့နည်းလမ်းများစွာမှာလည်း သူ့နည်းနဲ့အတူ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်တွေအသီးသီးရှိကြပါတယ်။ ဆေးပုံမှန်သောက်နေရလို့ အလုပ်ရှုပ်တာ၊ နောက်မကျအောင်ဂရုစိုက်နေရတာ၊ ရာသီလာတာကို မမှန်စေတာ၊ ရာသီလုံးဝမလာတေ့ာတာ၊ကိုယ်ဝန်တားနိုင်ပေမယ့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာရောဂါတွေကိုမကာကွယ်နိုင်တာ စတဲ့ကိစ္စတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။ အဆိုပါအကြောင်းအရာတွေထဲမှာ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမယ့် အချက်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ကိုယ်ဝန်တားဆေးတွေမှာဟော်မုန်းတွေပါနေတယ်ဆိုရင် အလေးချိန်တိုးလာနိုင်ပါတယ်။ ဟော်မုန်းတွေဟာ ရေဓာတ်ကိုပြန်လည်စုပ်ယူပါ
တယ်။ ဒါ့အပြင် အဆီဖွဲ့စည်းမှုကို များပြားစေပါတယ်။ ဒါကြောင့်ဟော်မုန်းပါတဲ့ ဆေးတွေသောက်တာ၊ ထိုးတာကြောင့်အလေးချိန်တိုးနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် oestrogen ပါဝင်မှုအပေါ်မူတည်ပြီး အလေးချိန်တိုးတာက သက်ရောက်မှုရှိနိုင်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဟော်မုန်းပါဝင်တဲ့ သောက်ဆေးတွေကဝစေတယ်လို့သတ်မှတ်ထားရပါမယ်။ ဒါပေမယ့် အရေးပေါ်ကိုယ်ဝန်တားတဲ့ emergency contraceptive pill မှာဟော်မုန်းပါတယ်ဆိုပေမယ့် တစ်ခါလောက်သောက်တာနဲ့အလေးချိန်တိုးမလာစေပါဘူး။ emergency contraceptiveကိုပဲနေ့စဉ်ရက်ဆက် ကိုယ်ဝန်တားဆေးသဘောမျိုးပုံမှန်သောက်နေရင်တော့ အလေးချိန်တိုးလာနိုင်ပါတယ်။ combined oral contraceptive pill မှာလည်း ဟော်မုန်းတွေပါဝင်တာကြောင့် အလေးချိန်တိုးနိုင်ပါတယ်။
ဟော်မုန်းမပါတဲ့ ကိုယ်ဝန်တားနည်းတွေကတော့ အလေးချိန်လုံးဝမတက်စေပါဘူး။ condom, diaphragm, cervical cap စတဲ့နည်းတွေမှာ ဟော်မုန်းလုံးဝမပါဝင်တာကြောင့် ဝမှာကိုမစိုးရိမ်ရပဲစိတ်ချလက်ချသုံးနိုင်ပါတယ်။ spermicide, IUCD စတာတွေမှာလည်းဟော်မုန်းမပါဝင်ပါဘူး။
ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အဆိပ်အတောက်ဖြစ်နိုင်တဲ့ပမာဏမပါတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေပါဝင်ပြီး ကိုယ်ဝန်ကိုတားဆီးပေးတာဖြစ်ပါတယ်။
လက်မောင်းထဲမှာထည့်ထားရတဲ့ ကိုယ်ဝန်တားပစ္စည်း၊ ကိုယ်မှာကပ်ထားရတဲ့ contraceptive patchတို့မှတော့ ဟော်မုန်းပါဝင်ပါတယ်။ ဟော်မုန်းပါဝင်တာနဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်တိုးတာကို သိထားရပါမယ်။
ကိုယ်အလေးချိန်တိုးတာအပြင် အခြားသောနောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေရှိနိုင်ပါတယ်။ ဟော်မုန်းပါတဲ့နည်းတွေဆိုရင် သွေးတိုးတာ၊ ရင်သားနာကျင်တာ၊ ခေါင်းကိုက်တာ၊ သွေးခဲစေတတ်တာ၊ အဆိုပါသွေးခဲပြုတ်ပြီး သွေးကြောတွေမှာသွားပိတ်နိုင်တာ စတဲ့ဆိုးကျိုးတွေရှိနိုင်ပါတယ်။ သားအိမ်ထဲထည့်ထားတာ၊ လက်မောင်းထဲထည့်ထားတာတွေကလည်း အသစ်ပြန်လဲမယ်ဆိုရင် မတွေ့တော့တာ၊ ထားတဲ့နေရာမှာမရှိတော့ပဲ တခြားနေရာရောက်နေပြီး ဒုက္ခပေးနိုင်တာတွေရှိတတ်ပါသေးတယ်။
ကိုယ်ဝန်တားဆေးတွေမှာ ဟော်မုန်းပါနေပြီဆိုရင်တော့ အလေးချိန်တက်တာက ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ အလေးချိန်တက်တာနဲ့အတူ အခြားသောရောဂါတွေလည်းတွဲပါလာနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အခြားသောဆိုးကျိုးတွေလည်းရှိနိုင်တာမို့ ဆေးသောက်တာအပြင် နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိူးတွေကိုပါ ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီးဆိုးကျိုးနည်းနိုင်သမျှနည်းအောင် စီစဉ်ထားသင့်ပါတယ်။
Dr. ZZ