မိုးမမိဖို့ ကောငျးတဲ့မိုးကာလိုတယျ
ဆရာ အခုတလော ပွောတာတှကေ ပှဲနညျးနညျးကွမျးသလားလို့
အေး၊ တခြို့ ကဏ်ဍတှကေ ကှကျကှကျကှငျးကှငျးပွောမှ နားလညျကွမှာ။ ယဉျကြေးတဲ့ အသုံးတှေ ဆိုရငျ ဘာပွောလို့ပွောမှနျး သိမှာမဟုတျဘူး။ ဒါကွောင့ျ၊ နောကျပွီး ဒီအခကြျတှကေ အခုအခြိနျ၊ အခုခတျမှာ သိပျအရးကွီၤးပွီလို့ ထငျတ/ယျ
ဟုတျတော့လညျးဟုတျတယျ။ ဆရာပွောတာ တခြို့ကြှနျတောျ မသိခဲ့ဘူး။ တခြို့က ကွားဖူးရုံရှိတာ တကယျထဲထဲဝငျဝငျ မသိဘူး။
မငျးမပွောနဲ့၊ ၁၉၈၉ လောကျက အအေိုငျဒီအကျဈ ရောဂါအတှကျ ဆရာဝနျတှကေို စတငျ အသိပေး တဲ့ ဟောပွောပှဲမှာ အထူးကုဆရာဝနျကွီးက ကှနျဒုံးအကွောငျးပွောပွီး ဘယျလိုသုံးတယျ၊ နညျးမှနျ ဘယျလိုဆို တာကို ပွဖို့ ဆရာဝနျတှလေကျထဲကို ဖွန့ျဝပွေတော့ အမြိုးသမီးဆရာဝနျတှေ မကွည့ျရဲကွဘူး။ အမြိုးသားဆ ရာဝနျတခြို့ မမွငျဖူးဘူးတဲ့။ ကဲ….ဟဲ ဟဲ၊ အဲဒီအထဲမှာ ကြှနျတောျ လညျး ပါတယျ။ ဒီတော့ သာမနျအရပျသား တှေ ပိုဆိုးတာပေါ့။ လမျးဘေးမှာ ဗနျးနဲ့ ခရြောငျးနတော ဘာလုပျရမှနျး မသိတဲ့ လူတှေ အမြားသား
ဟုတျတယျ ဆရာ၊ ကှနျဒုံးကိုစှပျရတယျဆိုတာ သိပမေယ့ျ ဘယျလိုစှပျမှ မှနျတယျဆိုတာ သိပျမသိကွ ဘူး
ဟုတျတယျ၊ အရငျက ကှနျဒုံးကို ကာလသားရောဂါ ကာကှယျဖို့ဆိုပွီး စှပျခဲ့ကွတယျဆိုတာကို ငယျငယျ တုနျးကအနီး အနားက လူကွီးတှေ သုံးပွီးအမှိုကျပုံးထဲ ပဈထားလို့ တှေ့ခဲ့မိတယျ။ ဒီလူကွီး တှေ ပူဖောငျးတှေ ပဈထားတယျလို့တောငျ စဉျစားမိခဲ့တယျ။ ဦးလေးကပွောတော့မှ မကိုငျမိခဲ့ဘူးပေါ့။ ဦးလေးက အဲ့ဒီအခြိနျက တ က်ကသိုလျတကျနတေော့ သူလညျး သိမှာပေါ့။ ကြှနျတောျလညျး တောကြ တယျပွောပွော၊ ကြောငျးသားဘဝပွီးတဲ့ အထိကှနျဒုံးကို ဘယျလိုအသုံးခသြလဲဆိုတာ မသိခဲ့ဘူး။ အေးဗြာ၊ သုံးတဲ့နညျးမြား သိခဲ့ရငျ ကြှနျတောျလညျး တောျတောျကို သုံးခဲ့မိမလား မသိဘူးနောျ ဟဲ ဟဲ
ဆရာလညျးအတှေ့အကွုံရတာပေါ့ ဟဲ ဟဲ
မတှေ့တာလညျးကောငျးပါတယျဗြာ၊ ကြှနျတောျက စမျးမိရငျ တဈဆုံး စမျးရမှ ကြနေပျတဲ့ သူဗြ။ ဆိုငျ ကယျစီးတဲ့ အခြိနျတုနျးကဆို အငျဂငြျပါဝါနညျးတာကို ရှေးခဲ့ရတယျ။ ဒါတောငျ လီဗာတဈ ဆုံးတငျလို့ မိုငျသုံး ဆယျလောကျ သှားခဲ့သေးတယျ။ အငျဂငြျပါဝါမြားတာသာရှေးခဲ့ရငျ ဟိုတိုကျ၊ ဒီတိုကျနဲ့ လောကမှာ ရှိခငြျမှ ရှိ တော့မယျ။
ဆရာက အဲဒီလောကျတောငျ ပွငျးခကြျက ကမျးကုနျတာပဲလား
လမျးခြောျတော့မယျ၊ ကှနျဒုံးအကွောငျး ပွနျစမယျ။ အမြားကတော့ သနျမနျသိ သိကွမှာ။ တခြို့လညျး ကြှနျတော့ျထကျတောငျသိကွမှာ။အဲ….သိတာလေးတှစေနဈတကဖြွဈဖို့ပဲ လိုတယျဘာ တှေ သိဖို့လိုလဲဆရာ။ ဝယျ၊ စှပျ၊ ပွီးရငျပွနျခြှတျ၊ ဒါပဲမဟုတျလား ဘယျဟုတျမှာတုံး၊ ဝယျမယျဆို ကတညျးက အဲ့ဒီကှနျဒုံးကိုဆိုငျမှာ ဘယျလိုထားသလဲ ဆိုတာကအစကွည့ျဖို့လိုမယျ။ ကှနျဒုံးက ရာဘာကိုအခွခေံထားလို့အပူဓာတျကိုကွောကျ တယျ။ အပူနဲ့တှေ့ရငျအစေးပေါကျတယျ။ ဒီတော့ လမျးဘေးမှာ ဗနျးနဲ့ထည့ျပွီး ရောငျးတဲ့ကှနျဒုံးထကျစာရငျ အရိပျထဲမှာ အပူနဲ့ဝေးတဲ့နရောမှာ ထားတဲ့ ကှနျဒုံးကပိုကောငျးတယျဆိုတာကိုသိတဲ့လူတဈဝကျလောကျပဲရှိမှာ။ ကှနျဒုံးဆိုပွီးရောဆိုပွီး ဝယျသုံးလို့ ကတော့ ဒေါနညျးနညျးပွငျးလာတာနဲ့ ပေါကျသှားဖို့မြားတယျ။ ဒါ ဆိုမဖွဈစခေငြျတာတှေ ဖွဈလာ မှာပေါ့။
ဆရာပွောတာဆိုဆိုငျကွီး၊ ကနားကွီးနဲ့ရောငျးမှ စိတျခရြမှာလား
ပွောကတညျးကိုက အရိပျမှာ အပူနဲ့ဝေးရာလို့ ဆိုတော့သာမနျအိမျဆိုငျ၊ သဈပငျအောကျက ကှမျးရာဆိုငျ လောကျဆိုရငျတောငျ အဆငျပွပေါတယျ။ဆိုငျကွီးဖို့မလိုဘူး
နောကျ ဘယျအခကြျကိုကွည့ျဖို့လိုသေးလဲဟငျ
နောကျတဈခကြျကရကျစှဲ။ ကှနျဒုံးအမြားစုက ထုတျတဲ့ရကျကနေ ငါးနှဈသကျတမျးပေးတယျ။ တဈခြို့ကကုနျဆုံးမယ့ျရကျစှဲ ထည့ျရိုကျတယျ။တဈခြို့ကထုတျတဲ့ရကျစှဲပဲရိုကျတယျ။ ဒါဆိုရငျ ငါး နှဈ ပေါငျးကွည့ျပေါ့။ သကျတမျးမကုနျသေးရငျသုံးလို့ရတယျ။နောကျ………
ဘာရှိသေးလို့လညျး။ အရိပျထဲမှာရိတဲ့သကျတမျးမကုနျသေးတဲ့ ကှနျဒုံးဆိုပွီးရောမဟုတျလား
ဘယျပွီးဦးမှာလဲ။ နောကျကွည့ျရဦးမှာက ကှနျဒုံးလတျဆတျ သေးသလားဆိုတာပဲ လကျ၊ မလကျ ပါးဟတျဖွဲကွည့ျရမှာလား။
မငျးကတော့ ပွောတော့မယျ။ ဖွဲစရာမလိုဘူး၊ပှတျကွည့ျရမှာ။ ကှနျဒုံးအိတျကို လကျမနဲ့ လကျညှိုးကွား မှာထားပွီး ပှတျကွည့ျ၊ အိတျအသားနှဈခု မကပျနပေဲ ပှတျလို့ရရငျ ကှနျဒုံး ခွောကျမနပေဲဘဲ သုံးလို့ရသေးတယျ။ ပှတျလို့မရဘဲ ကပျနရေငျ ကှနျဒုံးခွောကျနပွေီ၊ သုံးမရတော့ဘူး
ဆရာကလညျး၊ ကှနျဒုံးလေးသုံးမယျလို့ကွံကာရှိသေး၊ အလုပျတှကေ ရှုပျလိုကျတာ
ဟား ဟား၊ လောကကွီးမှာလှယျလှယျနဲ့ရတာ၊ သိပျမရှိဘူး။ ခကျမှတနျဖိုးရှိမှာ။ ဒါကွောင့ျ တခြို့ဆိုရငျ လှယျလှယျလေး လုပျပေးလို့ရတာကို ခကျအောငျ လမျးလှှဲပို့တတျသေးတယျ
ဘာကိုပွောတာလဲဟငျ
“မငျးတို့လိုပေါ့ကှာ၊ ကလေးလိုခငြျသူတှေ မရရအောငျ နုငျငံခွားအထိသှားပွီး သိနျးရာနဲ့ခြီအ ကုနျခံပွီး ကွိုးစားနရေတာ။ မငျးတို့ကမရအောငျ ခကျခကျခဲခဲ တားနကွေတာကိုး။ ဟား ဟား အလကားပွောတာပါကှာ။ မငျးတို့လညျး ဘယျတားခငြျပါ့မလဲဆိုတာ ဆရာသိပါတယျ။ အဆငျပွကေ ဆုံးအခြိနျကိုစောင့ျနတေယျဆိုတာလညျး ယုံပါတယျ။ ကဲ … စကားလမျးလှဲသှားဦးမယျ။ အရိပျ အောကျကအပူနဲ့ဝေးပွီး ဒိတျဝေးတဲ့မခွောကျသေးတဲ့ကှနျဒုံးကို ရပါပွီတဲ့။ ကိုယ့ျလကျထဲရောကျမှ သုံးမရအောငျလညျး မလုပျနဲ့ဦး”
“ကြှနျတောျ ဒီလောကျမတုံးသေးဘူး။ ကှနျဒုံးအိတျကို ဓား၊ ကတျကွေး၊ သှားနဲ့မဖွတျရဘူးလို့ ပွောမလို့ မဟုတျလား။ သှေးသှားစိပျလိုပါတဲ့ အထဈကိုအနားဘကျကပျဖွဲရမယျလို့ မှာမလို့မဟုတျ လား”
“မငျးမဆိုးဘူး။ ဆိုးတာက အစောပိုငျးက ပွောတာတှေ မသိတာပဲ။ ကနြျတာတှတေော့ မငျးလကျတှေ့စမျးပွီးပွီနဲ့တူတယျ”
“ရှူး တိုးတိုး၊ တောျကွာ ဘေးလူကွားသှားပွီး ကောငျမလေးကို ပွနျပွောရငျ ကြှနျတောျရငျကှဲ နရေဦးမယျ။ အတိတျက ဇာတျလမျးတှေ မေ့လိုကျပါပွီ”
“အေးပါ၊ ဆရာက ရောဂါစုံထောကျလုပျတဲ့အလုပျသမားဆိုတော့ ဒီလောကျတော့ ရပါတယျ။ အေး၊ အိတျကိုဖှင့ျပွီးရငျဆကျလုပျရမှာ မငျးသိသလောကျပွောပါဦး”
“ကှနျဒုံးမှာ နို့သီးခေါငျးလိုရှညျထှကျနတေဲ့ ထိပျပိုငျးလေးရှိတယျ။ အဲဒီထိပျပိုငျးကို လကျညှိုးရယျ၊ လကျမရယျ၊ နှဈခုသုံးပွီး ညှဈကိုငျရမယျ။ နောကျပွီး အဆငျသင့ျဖွဈနတေဲ့ လိငျတံပေါျ စှပျပွီး အရငျးထိအောငျ ဖွခေလြိုကျရမယျ။ ဟုတျတယျ မဟုတျလား”
“အေး၊ ပွောတာတော့ ဟုတျပါပွီ။ ဘာကွောင့ျ ထိပျပိုငျး နို့သီးခေါငျးနရောကို ညှဈကိုငျရတာ လဲ”
“ဒါကတော့ဆရာရယျ သုကျထှကျတဲ့အခါ သုကျရညျခိုအောငျးဖို့နရောအတှကျ လထေုတျပဈ တာပေါ့။ အဲဒီနရောမှာ လကေနြျနရေငျ တကယျလှုပျရှားတဲ့အခါ လကွေောင့ျအစှပျကြှတျထှကျ တတျသလို ကှဲလညျးကှဲနိုငျတယျ။ နောကျဆုံးသုကျထှကျတဲ့အခါ သုကျရညျခိုအောငျးဖို့နရောမရှိတော့ လို့ သုကျရညျတှလြှေံထှကျမှာ။ အဲဒါဆိုလိုခငြျတဲ့အခကြျတှမေဖွဈလာတော့ဘူးပေါ့။ ကြှနျတောျပွော တာ မဟုတျဘူးလား”
“မှနျပါတယျဗြာ၊ မငျးတောျတောျလေ့လာထားသားပဲ”
“နောကျပွီး အဆုံးအထိ ဆှဲမခရြငျ ဘာဖွဈတတျသေးလဲ သိသလား”
“အဆုံးအထိ မခထြားရငျ အရငျးပိုငျးမှာ ကာလသားရောဂါတှေ ကပျငွိနိုငျတာပေါ့ဆရာ။ လုံအောငျစှပျပါလို့ ပွောထားရကျနဲ့ မလုံ့တလုံစှပျတော့ အာနိသငျအပွည့ျ ဘယျရမှာလဲနောျ”
“အေး ခြှတျနညျးရော သိသလား”
“ခြှတျတာမြား ဆရာရယျ၊ ဆှဲခြှတျလိုကျရငျ ကြှတျတာပေါ့”
“မငျး ဒီနရောမှာတော့ နညျးနညျးလိုသှားပွီ စှပျတာ နညျးမှနျရုံနဲ့ ရောဂါမကငျးသေးဘူး။ ခြှတျ နညျးလညျး မှနျဦးမှ။ ခြှတျရငျ ကှနျဒုံးကို အကာအကှယျမဲ့ လကျနဲ့မကိုငျရဘူးဆိုတာ အဓိကမှတျထား။ ဒီတော့အကာအကှယျဆိုတာ လကျအိတျလညျးဖွဈနိုငျတယျ။ တဈရှူးစက်ကူလညျးဖွဈနိုငျတယျ ခွောကျ နတေဲ့ အဝတျထူထူသန့ျသန့ျလညျး ဖွဈနိုငျတယျ။ စိုနတောနဲ့တော့မလုပျနဲ့ပေါ့။ စိုနရေငျ အဲဒီအစိုဓာတျ ကွောင့ျ ပွညျတှေ၊ မိနျးမကိုယျအရညျတှေ၊ ရောဂါပိုးတှေ ဖွတျသနျးတာ လှယျကူစတေယျလေ။ ပွီးတော့ (အခုတော့ ဘာသုံးရမလဲ မသိဘူး။ အရငျတုနျးက) ကွှပျကွှပျအိတျထဲထည့ျ၊ လုံခွုံအောငျ ခညြျပွီးစှန့ျပဈပါလို့ဆိုတယျ။ ဒီအတိုငျး စှန့ျပဈတဲ့အခါ ရောဂါပိုး ပါနိုငျတဲ့ပစ်စညျးကွောင့ျ ထိမိ၊ ကိုငျမိတဲ့ သူတှမှော ရောဂါ ကူးစကျနိုငျတယျ”
“ဒါဆိုရငျ ကှနျဒုံးကို ဘယျလိုသုံးရမယျ၊ ဘယျလိုစှန့ျရမယျဆိုတာ သိဖို့လိုတာ ကုနျပွီလား ဆရာ။ ကြှနျတောျပွေးဝယျတော့မယျ။”
“ဟေ့ ဟေ့ ဒါက ကိုယျဝနျမလိုခငြျတဲ့အခါ။ စိတျကိုအလိုလိုကျခငြျလို့ အဝေးကှငျးသှားတဲ့ အခါမှာ အိတျခြျအိုငျဗီအပါအဝငျ အခွားကာလသားရောဂါတှေ မရစဖေို့အတှကျ လိုမှသုံးဖို့၊ လိုလို့သုံးတဲ့အခါ စနဈတကသြုံးဖို့ သငျပေးတာ။ အရမျးကာရော သုံးဖို့သငျပေးတာမဟုတျဘူး။ မငျးတို့ နဲ့တော့ခကျပါတယျကှယျ။ မကြျစိမှိတျပွီး လုပျခငြျတာခညြျးပဲ။ အဲဒါဆို အပေါကျအလမျးတည့ျမှာ မဟုတျဘူးနောျ။
ခိုငျစိုးဝငျး(ထှေ-ကု)