ကူးစက်တတ်သောရောဂါများ

ဘီစာမေးပွဲ အောင်လား “ဘီပိုးကာကွယ်ဆေးထိုးတာ ၃ကြိမ်ပြည့်သွားပြီ။ ဆေးအောင် မအောင် ဘယ်လိုသိမလဲ။” “ဆေးအောင် မအောင် ဘယ်အချိန်မှာ ပြန်စစ်ရမှာလဲ။ “ “၃ကြိမ် ထိုးရင် လုံလောက်လား။” “ဆေးမအောင်ဘူး။ ဘာလုပ်ရမလဲ။” “ဆေး ၂ ကြိမ်ထိုးပြီးပေမယ့် ၃ ကြိမ်မြောက်ချိန်းထားတဲ့ရက်…

ချမ်းတုန် ချမ်းတုန် ချမ်း အသုပ်ဆိုင်ဝယ် ဆရာဝန်ပေါက်စ မိချိုတစ်ယောက် နံနက်စာ စားနေစဉ် “ဆရာမလေးမလား” ဆိုတဲ့အသံကြောင့် မော့ကြည့်မိရာ နေ့လည်စာဝယ်စားနေကြ ထမင်းဆိုင်မှ အန်တီကြီး ဖြစ်နေသည်။ ဆရာမ–“သြော် အန်တီ အသုပ်လာစားတာလား။ အန်တီ့ထမင်းဆိုင်တောင် မတွေ့တာကြာပြီ။ မဖွင့်တော့ဘူးလား။” အန်တီ–“မဟုတ်ပါဘူး…

” B ပိုးကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးတာနဲ့ လုံလောက်ပါရဲ့လား “ အသည်းရောင်အသားဝါဘီပိုးရောဂါ (Hepatitis B ရဲ့ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေကြောင့် အသည်းရောင် Bပိုးကာကွယ်ဆေးကို ထိုးနှံလာကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စနစ်တကျထိုးဖို့နဲ့ ကာကွယ်ဆေးက မိမိကို ကာကွယ်မှှု အပြည့်အဝ ပေးနိုင်ဖို့ သတိပြုရမယ့် ထပ်မံလုပ်ဆောင်ရမယ့်အချက်တွေ…

ချောင်းဆိုးသွေးပါ အသက် 20 ဝန်းကျင်၊ ခပ်ပိန်ပိန်အမျိုးသမီးငယ်တစ်ဦး ဆေးခန်းထဲဝင်လာသည်။ ယူနီဖောင်းလေးက ခပ်နွမ်းနွမ်းပေမယ့် အသားလေးဖြူနေတော့ ကြည့်လို့်တော့အဆင်ပြေသည်။ ကိုယ်တိုင်ကအလှကြိုက်သူမို့ ဒီကလေးမ ဒီထက်နည်းနည်းလေး ပိုပြည့်လာလျှင် ပိုကြည့်ကောင်းမှာပဲဟု ကောက်ချက်ချမိသည်။ ” ဆရာမ….သမီး ချောင်းဆိုးတာ သွေးတွေပါလို့..” ဒီအသက်အရွယ် ..ဒီခန္ဓာကိုယ်နဲ့…ချောင်းဆိုးသွေးပါတယ်…

“လူငယ်များနဲ့ HIV အန္တရာယ်” နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ဒီဇင်ဘာလ (၁)ရက်နေ့ဆိုရင် ကမ္ဘာ့ ခုခံအားကျဆင်းမှုရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးနေ့ (World AIDS Day) ကို ကျင်းပလေ့ ရှိကြပါတယ်။ လူထုကြားထဲမှာ ဒီရောဂါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အသိပညာ ကြွယ်စေဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်ကြတာပါ။…

အအေိုငျဒီအကျဈရောဂါနိဂုံး၏ နိဒါနျး နှဈစဉျ ဒီဇငျဘာလတဈရကျနေ့သညျ ကမ်ဘာ့ခုခံအားကဆြငျးမှုကူးစကျရောဂါတိုကျဖကြျရေးနေ့ ဖွဈပါသညျ။ ထိုနေ့မှာ လူသားထုတဈရပျလုံးအနဖွေင့ျ ကမ်ဘာ့အနှံ့အပွားမှာ လူ့မြိုးနှယျတဈခုလုံးကို ခွိမျးခွောကျလကြျရှိသည့ျ AIDS ရောဂါကို အမှတျရကွစဖေို့ ရညျရှယျခကြျဖွင့ျ သတျမှတျခဲ့ခွငျးဖွဈပါ သညျ။ (၂၀၁၁) ခုနှဈ မှ (၂၀၁၅) ခုနှဈအထိ…

AIDS အိတ် စ်ခေါ် ခုခံအားကျဆင်းဝေဒနာရှင်မိခင်များနဲ့ ART ကုထုံးများ ရောဂါပိုးဝင်လို့ဝေဒနာ တစ်ခုခု ခံစားလာရရင်၊ ချက်ချင်းဆိုသလိုပဋိဇီဝဆေးတွေ နဲ့ တိုက်ဖျက် တားဆီးရတာ၊ ကုရိုးကုစဉ် ထုံးစံဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါတွေနဲ့ မတူတာက၊ အိတ်ချ် အိုင်ဗီခေါ်၊ ခု ခံအားကျ ဗိုင်းရပ်ပိုးဝင်ရောက်ခံရတဲ့အခါ၊…

နှုတ်ခမ်းထက်မှာမကြာခဏပြန်ဖြစ်တတ်တဲ့ရေယုံ သန္တာရောင်နှုတ်ခမ်းပိုင်ရှင်လေးများရေယုံကြောင့်အလှပျက်ပြီးစိတ်ညစ်ကာမကြာခဏဆိုသလိုလာရောက်ပြသတိုင်ပင်တတ်ကြပါတယ်။ပထမဆုံးအကြိမ်နှုတ်ခမ်းရေယုံပေါက်သူတွေမှာစိုးရိမ်မှုသိပ်မတွေ့ရပေမဲ့၊မကြာခဏဆိုသလိုဖြစ်လိုက်ပျောက်လိုက်ခံစားနေရသူတွေမှာတော့စိုးရိမ်မှုအရိပ်အရောင်တွေကိုတွေ့ကြရပါတယ်။အလှပျက်လို့စိတ်ညစ်ရသလို၊မကြာခဏထွက်ထွက်လာလေတော့ပိုပြီးသောကပွေရပါတော့တယ်။ဒီလိုပဲအမြဲထွက်လိုက်ပျောက်လိုက်ဖြစ်နေတော့မှာလားဆိုတဲ့အတွေးနဲ့စိတ်မောကြပြန်ပါတယ်။နှုတ်ခမ်းအလှကိုဖျက်သလို၊လူတွေအမြင်မှာလည်းမတင့်တယ်တာကြောင့်နှုတ်ခမ်းမှာရေယုံပေါက်ချင်ကြပါဘူး။မကြာခဏထွက်ထွက်လာပြန်တော့လည်းစိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ပြီးဘာကြောင့်များဒီလိုမကြာခဏရေယုံပေါက်နေရတာလဲဆိုတဲ့အတွေးလေးတွေလဲဝင်ရောက်လာတတ်ကြပါတယ်။ဒီတော့နှုတ်ခမ်းမှာပေါက်တတ်တဲ့၊မကြခဏဆိုသလိုပြန်ပြန်ပြီးထွက်လာတတ်တဲ့ရေယုံရဲ့အကြောင်းကိုအခုလိုမကြာခဏလာပြကြနေကြတော့ တစ်ခြားခံစားနေရသူများ အ တွက်ပါသိစေချင်တာကြောင့် စေတနာရှေ့ထားပြီးရေးသားလိုက်ရပါတယ်။ ရေယုံဘာကြောင့်ဖြစ် နှုတ်ခမ်းမှာရေယုံဘာကြောင့်ပေါက်ရတာလဲလို့မကြာခဏဆိုသလိုမေးမြန်းကြပါတယ်။ရေယုံဟာရေယုံဗိုင်းရပ်(စ်)ပိုးကြောင့်ပေါက်တာပါလို့ပြောရင်နောက်ပြောင်နေတယ်လို့များထင်ကြမလား။ ရေယုံဖြစ်စေတဲ့ ဗိုင်းရပ်(စ်)ကို ရေယုံဗိုင်းရပ်(စ်)လို့ မြန်မာလိုအမည်ပေးထားလေတော့ဒီလိုပဲဖြေရတော့မှာပါ။ အင်္ဂလိပ်လို ဆိုရင်တော့ ဆေးပညာဝေါဟာရနာမည်ရှိပါတယ်။ Herpes Simplex Virus (HSV) ဗိုင်းရပ်(စ်)ပိုးလို့ခေါ်ပါ တယ်။ သူ့ကြောင့်…

ငှက်ဖျားရောဂါ ငှက်ဖျားရောဂါသည် Plasmodium ခေါ် ကပ်ပါးပိုးကြောင့်ဖြစ်သော ကူးစက်ရောဂါ တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ရောဂါပိုး အမျိုးအစား ၄ မျိုးရှိပါသည်။ ကူးစက်နိုင်သောနည်းလမ်းများ Anopheles ခြင်ကိုက်ခြင်း ရောဂါပိုးရှိသောသွေးသွင်းခြင်း ရောဂါပိုးရှိသောသွေးနှင့် ထိတွေ့ထားသော အပ်နှင့် ဆေးပိုက်များဖြင့် ဆေးထိုးခံရခြင်း ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်မှ သန္ဓေသားသို့…

‘‘ ဟိုဟာ လေးက ပန်းပန်လျက်ပါ ’’ ‘‘ဒေါက်တာရေ သားလေး ဒီ မနက် စ, ဖျားတယ်။ ဟိုဟာ ဖြစ်နေပြီ ထင်တယ်’’ ‘‘သမီးလေး ဖျားပြီး နှာစေး, ချောင်းဆိုးဖြစ်နေတာ သုံးရက်ရှိပြီ။ ဟိုဟာလား မသိဘူး ’’…