ရာသီသွေးနှင့် သင့်ကျန်းမာရေး
ရာသီသွေးဆိုတာ.. မိန်းကလေးတစ်ယောက် အပျိုဖော် ဝင်ချိန်ကစလို့… ရာသီသွေးဆုံးပီးချိန်ထိ.. အမြဲ ကြုံတွေ့နေရမယ့်
အရာပဲ ဖြစ်ပါတယ်..
ဒီတော့ ဒီလို ရာသီသွေး ဆင်းရာမှာ များခြင်း နည်းခြင်းနဲ့ လိုက်ပြီး သင့်ရဲ့ ကျန်းမာရေးအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုအကြောင်း ပြောပြချင်ပါတယ်…
အများစုကတော့ ရာသီသွေး ဆင်းခါနီးချိန်မှာ.. စိတ်အလိုမကျခြင်း၊ဝမ်းနည်းခြင်း၊ ဒေါသ ထွက်ခြင်း ၊ နာကျင် ကိုက်ခဲခြင်း စတာတွေကြုံရတယ်.. ဒီလိုသိထားကြပါမယ်.. သို့သော် ရာသီသွေးဆင်းတာ များလား နည်းလား… ပုံမှန် cycle ဝန်းကျင်လား ..အရောင် ကွဲပြားမှုရှိလား စသည်ဖြင့်တော့ သတိထားမိလေ့ မရှိကြပါဘူး…
ပုံမှန်အားဖြင့်.. အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ရာသီသွေးဆင်းချိန်ဟာ… လေး ငါး ရက် ဝန်းကျင်(အများဆုံး ၈ ရက်) မှာ ဖြစ်ပါတယ်.. ရာသီသွေးပမာဏဟာ ရာသီတစ်ခုမှာ 5ml -80ml (5ml = 1 teaspoon) လောက် ဆင်းလေ့ရှိပါတယ်…
အကယ်၍ 80 ml ထက် ကျော်သွားရင်တော့ ရာသီသွေးဆင်းများခြင်းလို့ သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်.. ဒီလိုအမျိုးသမီးတွေမှာ သွေးအားနည်းတဲ့ လက္ခဏာ ၊ သံဓာတ်ချို့တဲ့သော လက္ခဏာတွေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်..
ဒါြ့ပင် ရာသီသွေးဆင်းခြင်းဟာ.. အပျိုဖော်ဝင်ပီးကာစ ၊ မီးဖွားပီးကာစနဲ့ သွေးဆုံးကာနီးအချိန်တွေမှာ မမှန်တတ်တာကလွဲလို့.. ကျန်ကာလများမှာ ၂၈ရက် ဝန်းကျင်မှာ ရာသီတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်. သို့သော် တစ်ယောက်ချင်းစီနဲ့ လိုက်ပြီး အချိန်ကွာဟမှုတော့ ရှိပါတယ်..
မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ.. အမျိုးသမီးတစ်ယောက်စီမှာ ရာသီသွေးဆင်းချိန်ဟာ အမြဲလို ပုံမှန် ဖြစ်နေပြီး ပမာဏဟာလည်း ပုံမှန် ဖြစ်ဖို့ အဓိက ကျပါတယ်..
ဒီတော့ကာ ရာသီသွေးဆင်းများခြင်း နည်းခြင်းကို ဘယ်လို တိုင်းတာပြီး သိရှိနိုင်မလဲ…
ယေဘုယျအားဖြင့် Tampon တစ်ခုဟာ 3ml (အများဆုံး12ml)ပမာဏ စုပ်ယူနိုင်ပြီး
Pad တစ်ခုဟာ 5ml(အများဆုံး10-15ml) လောက် စုပ်ယူနိုင်ပါတယ်..ဒီတော့ သင်ဟာ တစ်နေ့တည်းမှာ နှစ်နာရီ သုံးနာရီလောက် ခြား တစ်ခု အသစ်တစ်ခု လဲလှယ်နေနေရပြီးဆိုရင်.. သင့်ရာသီသွေးဟာ များနေတာကို ပြနေပါတယ်…
အရွယ်ရောက်ပြီး အမျိုးသမီးတွေမှာ ရာသီသွေးဆင်းများတာမျိုး တစ်ခါတစ်ရံ ကြုံရနိူင်ပါတယ်… သွေးခဲသွေးစလေးတွေပါလာတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်.သို့သော် ရာသီကုန်ခါနီးရက်မှာ ပုံမှန်ကဲ့သို့ ပြန်လည်ဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်.. သို့သော် ရာသီသွေးဆင်းတာ ပုံမှန်တတ် ရက်ကြာနေတာ၊ သွေးရောင် ပြောင်းလဲသွားမှု မရှိတာ၊ ပိုမိုနာကျင်ကိုက်ခဲတာတွေ ဖြစ်ပါက ဆရာဝန်နဲ့ ပြသသင့်ပါတယ်..
အပျိုဖော်ဝင်ကာစ အမျိုးသမီးတွေမှာ ရာသီသွေးဆင်းပြီး လမှ စပြီး လအနည်းငယ် ရာသီသွေးပုံမှန် မဆင်းတတ်တာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်.. ဒါဟာ ပုံမှန်ပါ.. နောက်ပိုင်းကာလတွေမှာ… တစ်သတ်မှတ်တည်း ဖြစ်သွားပါတယ်…
ဒါပြင်.. သန္ဓေတားဆေး အသုံးပြုသူတွေမှာ.. ရာသီမမှန်တာ.. တချို့သူတွေမှာ ရာသီသွေးလုံးဝ မဆင်းတာမျိုး ဖြစ်တာပါတယ်… အထူးသဖြင့် progestin only အသုံးပြုတဲ့သူတွေမှာ ပိုတွေ့ရတတ်ပါတယ်…သားအိမ်ထဲ ထည့် ပစ္စည်း အသုံးပြုသူတွေမှာ ဒီလိုရာသီမမှန်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်..
အမျိုးသမီး တစ်ယောက်ချင်းစီနဲ့ လိုက်ပြီး သေချာရှင်းလင်းပြဖို့ရာမလွယ်ကူတာမို့ အကယ်၍.. မိမိဟာ သာမန်ထက် သွေးဆင်းနေတယ်လို့ ခံစားနေရပါက… ဆရာဝန်နှင့် သေချာဆွေးနွေးတိုင်ပင်သင့်ပါတယ်…
ကျန်းမာလှပပြီး ပျော်ရွှင်သော အမျိုးသမီးများ ဘဝကို ပိုင်ဆိုင်ကြပါစေလို့ တောင်းဆုမေတ္တာပြုလျက်..
ပိုင်နီမောင်
ရာသီေသြးႏွင့္ သင့္က်န္းမာေရး
ရာသီေသြးဆိုတာ.. မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ အပ်ိဳေဖာ္ ဝင္ခ်ိန္ကစလို႔… ရာသီေသြးဆံုးပီးခ်ိန္ထိ.. အျမဲ ၾကံဳေတြ႕ေနရမယ့္
အရာပဲ ျဖစ္ပါတယ္..
ဒီေတာ့ ဒီလုိ ရာသီေသြး ဆင္းရာမွာ မ်ားျခင္း နည္းျခင္းနဲ႔ လိုက္ၿပီး သင့္ရဲ႕ က်န္းမာေရးအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈအေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္ပါတယ္…
အမ်ားစုကေတာ့ ရာသီေသြး ဆင္းခါနီးခ်ိန္မွာ.. စိတ္အလိုမက်ျခင္း၊ဝမ္းနည္းျခင္း၊ ေဒါသ ထြက္ျခင္း ၊ နာက်င္ ကိုက္ခဲျခင္း စတာေတြၾကံဳရတယ္.. ဒီလိုသိထားၾကပါမယ္.. သို႔ေသာ္ ရာသီေသြးဆင္းတာ မ်ားလား နည္းလား… ပံုမွန္ cycle ဝန္းက်င္လား ..အေရာင္ ကဲြျပားမႈ႐ွိလား စသည္ျဖင့္ေတာ့ သတိထားမိေလ့ မ႐ွိၾကပါဘူး…
ပံုမွန္အားျဖင့္.. အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ ရာသီေသြးဆင္းခ်ိန္ဟာ… ေလး ငါး ရက္ ဝန္းက်င္(အမ်ားဆံုး ၈ ရက္) မွာ ျဖစ္ပါတယ္.. ရာသီေသြးပမာဏဟာ ရာသီတစ္ခုမွာ 5ml -80ml (5ml = 1 teaspoon) ေလာက္ ဆင္းေလ့႐ွိပါတယ္…
အကယ္၍ 80 ml ထက္ ေက်ာ္သြားရင္ေတာ့ ရာသီေသြးဆင္းမ်ားျခင္းလို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္.. ဒီလုိအမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေသြးအားနည္းတဲ့ လကၡဏာ ၊ သံဓာတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေသာ လကၡဏာေတြ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္..
ဒါျ့ပင္ ရာသီေသြးဆင္းျခင္းဟာ.. အပ်ိဳေဖာ္ဝင္ပီးကာစ ၊ မီးဖြားပီးကာစနဲ႔ ေသြးဆံုးကာနီးအခ်ိန္ေတြမွာ မမွန္တတ္တာကလဲြလို႔.. က်န္ကာလမ်ားမွာ ၂၈ရက္ ဝန္းက်င္မွာ ရာသီတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္. သို႔ေသာ္ တစ္ေယာက္ခ်င္းစီနဲ႔ လိုက္ၿပီး အခ်ိန္ကြာဟမႈေတာ့ ႐ွိပါတယ္..
မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ.. အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္စီမွာ ရာသီေသြးဆင္းခ်ိန္ဟာ အျမဲလို ပံုမွန္ ျဖစ္ေနၿပီး ပမာဏဟာလည္း ပံုမွန္ ျဖစ္ဖို႔ အဓိက က်ပါတယ္..
ဒီေတာ့ကာ ရာသီေသြးဆင္းမ်ားျခင္း နည္းျခင္းကို ဘယ္လို တိုင္းတာၿပီး သိ႐ွိႏိုင္မလဲ…
ေယဘုယ်အားျဖင့္ Tampon တစ္ခုဟာ 3ml (အမ်ားဆံုး12ml)ပမာဏ စုပ္ယူႏိုင္ၿပီး
Pad တစ္ခုဟာ 5ml(အမ်ားဆံုး10-15ml) ေလာက္ စုပ္ယူႏိုင္ပါတယ္..ဒီေတာ့ သင္ဟာ တစ္ေန႔တည္းမွာ ႏွစ္နာရီ သံုးနာရီေလာက္ ျခား တစ္ခု အသစ္တစ္ခု လဲလွယ္ေနေနရၿပီးဆိုရင္.. သင့္ရာသီေသြးဟာ မ်ားေနတာကို ျပေနပါတယ္…
အရြယ္ေရာက္ျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ရာသီေသြးဆင္းမ်ားတာမ်ိဳး တစ္ခါတစ္ရံ ၾကံဳရႏိူင္ပါတယ္… ေသြးခဲေသြးစေလးေတြပါလာတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္.သို႔ေသာ္ ရာသီကုန္ခါနီးရက္မွာ ပံုမွန္ကဲ့သို႔ ျပန္လည္ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္.. သို႔ေသာ္ ရာသီေသြးဆင္းတာ ပံုမွန္တတ္ ရက္ၾကာေနတာ၊ ေသြးေရာင္ ေျပာင္းလဲသြားမႈ မ႐ွိတာ၊ ပိုမိုနာက်င္ကိုက္ခဲတာေတြ ျဖစ္ပါက ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသသင့္ပါတယ္..
အပ်ိဳေဖာ္ဝင္ကာစ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ရာသီေသြးဆင္းၿပီး လမွ စၿပီး လအနည္းငယ္ ရာသီေသြးပံုမွန္ မဆင္းတတ္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္.. ဒါဟာ ပံုမွန္ပါ.. ေနာက္ပိုင္းကာလေတြမွာ… တစ္သတ္မွတ္တည္း ျဖစ္သြားပါတယ္…
ဒါျပင္.. သေႏၶတားေဆး အသံုးျပဳသူေတြမွာ.. ရာသီမမွန္တာ.. တခ်ိဳ႕သူေတြမွာ ရာသီေသြးလံုးဝ မဆင္းတာမ်ိဳး ျဖစ္တာပါတယ္… အထူးသျဖင့္ progestin only အသံုးျပဳတဲ့သူေတြမွာ ပိုေတြ႕ရတတ္ပါတယ္…သားအိမ္ထဲ ထည့္ ပစၥည္း အသံုးျပဳသူေတြမွာ ဒီလိုရာသီမမွန္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္..
အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ခ်င္းစီနဲ႔ လိုက္ၿပီး ေသခ်ာ႐ွင္းလင္းျပဖို႔ရာမလြယ္ကူတာမို႔ အကယ္၍.. မိမိဟာ သာမန္ထက္ ေသြးဆင္းေနတယ္လို႔ ခံစားေနရပါက… ဆရာဝန္ႏွင့္ ေသခ်ာေဆြးေႏြးတိုင္ပင္သင့္ပါတယ္…
က်န္းမာလွပၿပီး ေပ်ာ္႐ႊင္ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဘဝကို ပိုင္ဆိုင္ၾကပါေစလို႔ ေတာင္းဆုေမတၱာျပဳလ်က္..
ပိုင္နီေမာင္