ကလေးတွေမျာဖြစ်တတ်တဲ့ ရောဂါပိုးကြောင့် ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်း
Streptococcus ရောဂါပိုးကြောင့်ကျောက်ကပ်ရောင်တယ်ဆိုတာ ကလေးတစ်ယောက်မှာ… အရေပြားမှာအနာဖြစ်ပြီး ဒါမှမဟုတ် အာသီးယောင်ပြီး ဆယ်ရက်ကနေ နှစ်ပတ်အကြာမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ ကျောက်ကပ်ရောင်တဲ့ ရောဂါဖြစ်ပါတယ်..။ အဓိကလက္ခဏာတွေအနေနဲ့ ဆီးသွားတဲ့အခါ သွေးပါပြီး ခြေထောက်တွေ ဒါမှမဟုတ်မျက်လုံးတစ်ဝိုက်မှာ ဖောတာရှိတတ်ပါတယ်..။
ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတာလဲ
Streptococcus လို့ခေါ်တဲ့ ဘက်တီးရီးယားပိုးကြောင့် တိုက်ရိုက်ဖြစ်တာထက်စာရင် ပိုးကိုတိုက်ထုတ်တဲ့ ခုခံအားကြောင့်ဖြစ်ရတာပါ..။ ကလေးရဲ့ခန္ဒာကိုယ်ထဲကို ရောဂါပိုးဝင်လာတဲ့အခါ ခန္ဒာကိုယ်က ပဋိပစ္စည်းတွေထုတ်ပေးပါတယ်..။ ပုံမှန်အားဖြင့်ဆိုရင် ပဋိပစ္စည်းနဲ့ ဘက်တီးရီးယားအသေတွေဟာ ခန္ဒာကိုယ်ထဲကနေ ဘာမှပြသနာမရှိဘဲ ရှင်းလင်းသွားလေ့ရှိပါတယ်..။ တချို့တွေမှာတော့ ဒီပဋိပစ္စည်းတွေက ကျောက်ကပ်မှာ သွားပြီးစုပုံပါတယ်..။ အဲဒီအခါ ဆီးကိုကောင်းကောင်းမစွန့်ထုတ်နိုင်ဘဲ ကျောက်ကပ်ရောင်ပါတော့တယ်..။
ရောဂါလက္ခဏာတွေ
- ကလေးတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်မတူပေမယ့် ယျေဘူယျအားဖြင့်
- ဆီးသွားတဲ့အခါ သွေးပါခြင်း
- မျက်စိ သို့မဟုတ် ခြေကျင်းဝတ်မှာဖောယောင်ခြင်း
- ဆီးနည်းခြင်း သို့မဟုတ် ဆီးမထွက်ခြင်း
- သွေးပေါင်တက်ခြင်း
- ခေါင်းကိုက်ခြင်း
- နုံးခွေခြင်း စတာတွေရှိတတ်ပါတယ်..။
ကုသမှူ
များသောအားဖြင့် ဒီရောဂါခံစားရသူအများစုဟာ ကုသမှူမခံယူရင်လည်း ပြန်ကောင်းတတ်ပါတယ်..။ သို့သော်လည်း ဝေဒနာမြန်မြန်သက်သာဖို့နဲ့ နောက်ဆက်တွဲဝေဒနာတွေမဖြစ်အောင် ကုသမှူခ့ယူစေသင့်ပါတယ်..။ ဆားနဲ့ အငံဓာတ်ကို အတတ်နိုင်ဆုံးလျှော့ချစားသုံးစေရပါမယ်..။ ရေကိုလည်း အတိုင်းအတာနဲ့ တွက်ချက်ပြီးတိုက်ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်..။ သွေးပေါင်ကျဆေးတွေလည်း ပေးဖို့လိုနိုင်ပါတယ်..။ ကျောက်ကပ်ကနေ ဆီးနဲ့ရေတွေ စွန့်ထုတ်ဖို့ ဆေးတွေလည်း လိုနိုင်ပါတယ်..။ streptococcus ပိုးကို တိုက်ထုတ်ဖို့ ပိုးသတ်ဆေးလည်း ဆရာဝန်က လိုအပ်သလို ညွှန်ကြားမှာဖြစ်ပါတယ်..။
ဝေဒနာခံစားရချိန် ဘယ်လောက်ကြာနိုင်သလဲ
ယျေဘူယျအားဖြင့် ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်းမှာ ပျောက်ပါတယ်..။ ရောဂါဖြစ်ပြီး နှစ်ပတ်အကြာမှာ ဆီးကောင်းကောင်းပြန်သွားနိုင်ပြီး သွေးပေါင်ကတော့ လေးပတ်လောက်မှာ ပြန်ကျပါတယ်..။
ရက်ချိန်းမှန်မှန်ပြန်ပြဖို့လိုသလား
လိုပါတယ်…။ သွေးပေါင်ချိန်ဖို့.. ကိုယ်အလေးချိန်ချိန်ဖို့နဲ့ ဆီးစစ်ဖို့လိုပါတယ်..။ ဒီရောဂါက တစ်ကြိမ်ဖြစ်ပြီးရင် ပြန်ဖြစ်တတ်တာလည်းရှိတာမို့ ရောဂါလက္ခဏာတွေပြန်စနေတယ်လို့ သံသယရှိရင်.. ဒါမှမဟုတ် ဆရာဝန်ရက်ချိန်းပြည့်ရင် မှန်မှန်ပြန်ပြဖို့ လိုပါတယ်..။
မေတ္တာဖြင့်
ဒေါက်တာ စိမ်းမိုးစက်
Ref https://www.kidshealth.org.nz/post-streptococcal-glomerulonephritis-psgn
ကေလးေတြမ်ာျဖစ္တတ္တဲ႕ ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္း
Streptococcus ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ေက်ာက္ကပ္ေရာင္တယ္ဆိုတာ ကေလးတစ္ေယာက္မွာ… အေရျပားမွာအနာျဖစ္ျပီး ဒါမွမဟုတ္ အာသီးေယာင္ျပီး ဆယ္ရက္ကေန နွစ္ပတ္အၾကာမွာ ျဖစ္တတ္တဲ႕ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္တဲ႕ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္..။ အဓိကလကၡဏာေတြအေနနဲ႕ ဆီးသြားတဲ႕အခါ ေသြးပါျပီး ေျခေထာက္ေတြ ဒါမွမဟုတ္မ်က္လံုးတစ္၀ိုက္မွာ ေဖာတာရွိတတ္ပါတယ္..။
ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာလဲ
Streptococcus လို႕ေခၚတဲ႕ ဘက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင့္ တိုက္ရိုက္ျဖစ္တာထက္စာရင္ ပိုးကိုတိုက္ထုတ္တဲ႕ ခုခံအားေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါ..။ ကေလးရဲ႕ခႏၵာကိုယ္ထဲကို ေရာဂါပိုး၀င္လာတဲ႕အခါ ခႏၵာကိုယ္က ပဋိပစၥည္းေတြထုတ္ေပးပါတယ္..။ ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုရင္ ပဋိပစၥည္းနဲ႕ ဘက္တီးရီးယားအေသေတြဟာ ခႏၵာကိုယ္ထဲကေန ဘာမွျပသနာမရွိဘဲ ရွင္းလင္းသြားေလ့ရွိပါတယ္..။ တခ်ိဳ႕ေတြမွာေတာ့ ဒီပဋိပစၥည္းေတြက ေက်ာက္ကပ္မွာ သြားျပီးစုပံုပါတယ္..။ အဲဒီအခါ ဆီးကိုေကာင္းေကာင္းမစြန္႔ထုတ္နိုင္ဘဲ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ပါေတာ့တယ္..။
ေရာဂါလကၡဏာေတြ
- ကေလးတစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္မတူေပမယ့္ ေယ်ဘူယ်အားျဖင့္
- ဆီးသြားတဲ႕အခါ ေသြးပါျခင္း
- မ်က္စိ သို႕မဟုတ္ ေျခက်င္း၀တ္မွာေဖာေယာင္ျခင္း
- ဆီးနည္းျခင္း သို႕မဟုတ္ ဆီးမထြက္ျခင္း
- ေသြးေပါင္တက္ျခင္း
- ေခါင္းကိုက္ျခင္း
- နံုးေခြျခင္း စတာေတြရွိတတ္ပါတယ္..။
ကုသမွူ
မ်ားေသာအားျဖင့္ ဒီေရာဂါခံစားရသူအမ်ားစုဟာ ကုသမွူမခံယူ၇င္လည္း ျပန္ေကာင္းတတ္ပါတယ္..။ သို႕ေသာ္လည္း ေ၀ဒနာျမန္ျမန္သက္သာဖို႕နဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲေ၀ဒနာေတြမျဖစ္ေအာင္ ကုသမွူခ့ယူေစသင့္ပါတယ္..။ ဆားနဲ႕ အငံဓာတ္ကို အတတ္နိုင္ဆံုးေလွ်ာ့ခ်စားသံုးေစရပါမယ္..။ ေရကိုလည္း အတိုင္းအတာနဲ႕ တြက္ခ်က္ျပီးတိုက္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္..။ ေသြးေပါင္က်ေဆးေတြလည္း ေပးဖို႕လိုနိုင္ပါတယ္..။ ေက်ာက္ကပ္ကေန ဆီးနဲ႕ေရေတြ စြန္႕ထုတ္ဖို႕ ေဆးေတြလည္း လိုနိုင္ပါတယ္..။ streptococcus ပိုးကို တိုက္ထုတ္ဖို႕ ပိုးသတ္ေဆးလည္း ဆရာ၀န္က လိုအပ္သလို ညႊန္ၾကားမွာျဖစ္ပါတယ္..။
ေ၀ဒနာခံစားရခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ၾကာနိုင္သလဲ
ေယ်ဘူယ်အားျဖင့္ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ေပ်ာက္ပါတယ္..။ ေရာဂါျဖစ္ျပီး နွစ္ပတ္အၾကာမွာ ဆီးေကာင္းေကာင္းျပန္သြားနိုင္ျပီး ေသြးေပါင္ကေတာ့ ေလးပတ္ေလာက္မွာ ျပန္က်ပါတယ္..။
ရက္ခ်ိန္းမွန္မွန္ျပန္ျပဖို႕လိုသလား
လိုပါတယ္…။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ဖို႕.. ကိုယ္အေလးခ်ိန္ခ်ိန္ဖို႕နဲ႕ ဆီးစစ္ဖို႕လိုပါတယ္..။ ဒီေရာဂါက တစ္ၾကိမ္ျဖစ္ျပီးရင္ ျပန္ျဖစ္တတ္တာလည္းရွိတာမို႕ ေရာဂါလကၡဏာေတြျပန္စေနတယ္လို႕ သံသယရွိရင္.. ဒါမွမဟုတ္ ဆရာ၀န္ရက္ခ်ိန္းျပည့္ရင္ မွန္မွန္ျပန္ျပဖို႕ လိုပါတယ္..။
ေမတၱာျဖင့္
ေဒါက္တာ စိမ္းမိုးစက္
Ref https://www.kidshealth.org.nz/post-streptococcal-glomerulonephritis-psgn
