အခုဖြစ်နေတဲ့ ကူးစက်ရောဂါ Monkeypox (မျောက်ကျောက်ရောဂါ)

Monkeypox (မျောက်ကျောက်‌‌ရောဂါ)ကို ဘယ်လိုစတွေ့ခဲ့လဲ?
Monkeypox (မျောက်ကျောက်) ဆိုတာ Poxviridae မျိုးရိုးရှိ Orthopoxvirus genus ၏အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ 1958 ခုနစ်မှာ မျောက်မှာ စတွေ့တဲ့အတွက် မျောက်ကျောက်ရောဂါလို့ခေါ်တွင်ခဲ့ပါတယ်။ လူတွေမှာဖြစ်ပွားတာတော့ 1970 ခုနစ်မှာ အာဖရိကနိုင်ငံတွေ့မှာ စတင်တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

အခု လက်ရှိမှာ Monkeypox ဘယ်လောက်ဖြစ်နေပြီလဲ?
Monkeypox ကို အာဖရိက၊အမေရိကန်၊ သြစတြေးလျ၊ ယူကေစတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၂ နိုင်ငံမှာ လူပေါင်း ၉၂ ယောက် ကူးစက်ခံထားရတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းက May 21မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

Monkeypox က ဘယ်လောက်ပြင်းတဲ့ကူးစက်ရောဂါလဲ?
Virusတစ်ခု outbreak ဖြစ်လာဖို့ Virus က မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းနိုင်ရမယ်၊ အကြာကြီးရှင်သန်နိုင်ရမယ်၊ ကူးစက်မြန်ရပါမယ်။ Monkeypox ကတော့ DNA virus ဖြစ်တဲ့အတွက် covid လို မျိုးရိုးဗီဇမြန်မြန်မပြောင်းနိုင်ပါဘူး။ ဒါအပြင် Monkeypox ကအချိန်အကြာကြီး ထိတွေ့မှ ကူးစက်နိုင်တဲ့အပြင် ရောဂါလက္ခဏာတွေကလည်း မပြင်းထန်တာများပါတယ်။

ဘယ်လိုကူးစက်နိုင်လဲ?

●ရောဂါပိုးရှိတဲ့သူနဲ့ အနီးကပ်ထိတွေ့ခြင်းရှိတဲ့သူတွေမှာ ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ virus က မျက်စိ၊ နှာခေါင်း၊ ပါးစပ်၊ ခန္ဓာကိုယ်မှထွက်တဲ့အရည်၊ တံတွေးနဲ့အသက်ရှုလမ်းကြောင်းမှထွက်တဲ့ အမှုန်အမွှား၊ပြဲနေတဲ့အရေပြားကနေတစ်ဆင့် ကိုယ်ထဲကို ဝင်ရောက်နိုင်ပါတယ်။
●လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်တယ်လို့မဖော်ပြထားသော်လည်း လိင်ဆက်ဆံစဥ် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခြင်းမှကူးစက်နိုင်ပါတယ်။
●တိရစ္ဆာန်တွေကလည်း ရောဂါပိုးသယ်ဆောင်နိုင်တဲ့အတွက် မျောက်၊ ကြွက်စတဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေကနေ အကုတ်ခံရတာ၊ အကိုက်ခံရကနေကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ●virus ပိုးရှိတဲ့ အဝတ်အစား၊ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ရာကနေလည်း ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

ဘယ်လိုလက္ခဏာတွေတွေ့ရနိုင်လဲ?ရောဂါလက္ခဏာတွေကို ကူးစက်ခံရပြီး ၅ရက်ကနေ၂၁ရက်အတွင်း တွေ့ရပါတယ်။ လက္ခဏာတွေကတော့
●ဖျားခြင်း
●ခေါင်းကိုက်ခြင်း
●ကြွက်သားများနာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း
●ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း
●ပြန်ရည်အိတ်များယောင်ခြင်း ဖျားပြီး ၁ရက် ၃ရက်အတွင်း မျက်နှာပေါ်မှာ အနီစက်အဖုအဖိမ့်များပေါ်လာပါတယ်။ မျက်နှာကနေ တစ်ကိုယ်လုံးပျံ့နှံ့သွားနိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် လက်နဲ့ခြေထောက်တွေမှာ ပျံ့နှံ့တာပိုတွေ့ရပါတယ်။အနီစက်တွေမှာ အရည်ကြည်များ၊ ပြည်များပါဝင်ပါတယ်။ အနီစက်တွေက တစ်ခုနဲ့တစ်ခုပေါင်းစပ်သွားပြီး နောက်ဆုံးမှာတော့ အနာဖေးအဖြစ်ကျန်ခဲ့ပါတယ်။

Monkeypox ရောဂါက စိုးရိမ်ရလား?Monkeypox ရောဂါက များသောအားဖြင့် သာမန် လက္ခဏာတွေပဲတွေ့ရပြီး 2ပတ် 4ပတ်လောက်ကြာရင် သူ့အလိုလိုပျောက်ကင်းသွားတတ်ပါတယ်။ ကလေးတွေနဲ့ ကိုယ်ခံအားကျဆင်းနေတဲ့သူတွေမှာတော့ ရောဂါအခြေအနေဆိုးနိုင်ပါတယ်။

ရောဂါရဲ့နောက်ဆက်တွဲတွေကတော့
– သွေးဆိပ်တက်ခြင်း
-ဉီးနှောက်ရောင်ခြင်း
– မျက်ကြည်လွှာပိုးဝင်ခြင်း
– အဆုတ်ရောင်ခြင်းစတာတွေတွေ့ရပါတယ်။
ရောဂါရဲ့သေဆုံးနှုန်းက 3- 6%ထိရှိနိုင်တယ်လို့ WHO ကထုတ်ပြန်ထားတဲ့အတွက် ရောဂါမကူးစက်အောင် ဂရုစိုက်ဖို့တော့လိုပါတယ်။ Monkeypox(မျောက်ကျောက်) ရောဂါနဲ့ပတ်သက်ပြီးထပ်သိချင်တာပဲဖြစ်ဖြစ် တစ်ခြား ကျန်းမာရေးကိစ္စတွေဖြစ်ဖြစ် ဆွေးနွေးချင်တယ်ဆိုရင် myDoctor မှာ လာရောက်တိုင်ပင်ဆွေးနွေးလိုက်ပါ။

“တိုင်ပင်ဆွေးနွေးကျန်းမာရေး myDoctorနှင့်ဆက်သွယ်ပေး”
#monkeypox #မျောက်ကျောက်
#myDoctor #Telemedicine