အခြားရောဂါများအထွေထွေရောဂါများ

ရေယုန် ပေါက်ခြင်း (Herpes)

1 Mins read

ရေယုန် (Herpes) ဆိုတာ နာကျင်သော အရည်ကြည်ဖုများ သို့မဟုတ် အနာများကို ဖြစ်စေနိုင်သော အဖြစ်များသော ကူးစက်ရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ Herpes simplex virus (HSV) ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံရခြင်းကြောင့် ဖြစ်တာပါ။ အဓိကအားဖြင့် အရေပြားချင်း ထိတွေ့ခြင်းကြောင့် ပျံ့နှံ့တာပါ။ အနာက အရည်ထွက်နေရင် ကူးစက်မှုနှုန်း ပိုများပါတယ်။ ရောဂါလက္ခဏာတွေ သက်သာအောင် ကုသနိုင်သော်လည်း အမြတ်ပြတ်အောင်တော့ ကုသလို့ မရနိုင်ပါဘူး။

HSV-1 နဲ့ HSV-2 ဆိုပြီး Herpes simplex virus အမျိုးအစား နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။

HSV-1 ဟာ အများအားဖြင့် ပါးစပ်နှင့် ထိတွေ့ခြင်း (ဥပမာ – နမ်းခြင်း) ဖြင့် ပျံ့နှံ့ပြီး ပါးစပ်အတွင်း သို့မဟုတ် နှူတ်ခမ်းတစ်ဝိုက်မှာ အရည်ကြည်ဖုများ၊ အနာများကို ဖြစ်စေပါတယ်။ လိင်အင်္ဂါရေယုန်ကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ပါ တယ်။ အရွယ်ရောက် ပြီးသူတွေမှာ HSV-1 အဖြစ်များပါတယ်။

HSV-2 ကတော့ လိင်ဆက်ဆံရာမှ ပျံ့နှံ့သွားပြီး လိင်အင်္ဂါရေယုန်ကို ဖြစ်စေပါတယ်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

ရေယုန်ရှိသူအများစုဟာ ရောဂါလက္ခဏာမပြဘဲ သို့မဟုတ် အပျော့စားလက္ခဏာများသာ ရှိတတ်ပါတယ်။ လူတော်တော်များများက သူတို့မှာ ရောဂါပိုးရှိနေတာကို သတိမထားမိတတ်ကြတဲ့အတွက် တခြားသူတွေဆီကို ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးက မသိလိုက်ဘဲ ကူးစက်သွားနိုင်ပါတယ်။

ရောဂါလက္ခဏာများကတော့ နာကျင်သော အရည်ကြည်ဖုများ သို့မဟုတ် အနာများ ထပ်တလဲလဲ ပြန်ဖြစ်ခြင်းပါ။ ရောဂါလက္ခဏာများ ပေါ်ပေါက်လာပါက အရည်ကြည်ဖုများ၊ အနာများ ထွက်တဲ့နေရာအနီးမှာ စပ်ဖျဉ်းဖျဉ်း ဖြစ်ခြင်း၊ ယားယံခြင်း သို့မဟုတ် ပူစပ်ပူလောင်ဖြစ်ခြင်းတို့နဲ့ စတင်တတ်ပါတယ်။ အရည်ကြည်ဖုများ  ပေါက်ထွက်ကာ အရည်များ စိမ့်ထွက်ပြီး အနာကျက်သွားပါတယ်။ ကုသမှုမရှိလည်း သူ့အလိုလို ပျောက်သွားနိုင် ပါတယ်။ အခုမှ ပထမဆုံးအနေနဲ့ ရောဂါပိုး စဝင်တာမျိုး ဆိုရင်တော့ အဖျားတက်ခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်ကိုက်ခဲခြင်းနှင့် လည်ချောင်းနာခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ပြန်ရည်ကျိတ် (lymph nodes) များ ရောင်ရမ်းခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

ရေယုန်ဟာ ထပ်တလဲလဲ ပြန်ဖြစ်နိုင်ပြီး ရောဂါနောက်တစ်ကြိမ်ဖြစ်ခြင်းက ပထမတစ်ကြိမ်ဖြစ်တုန်းကထက် အချိန်ကာလ ပိုတိုတောင်းပြီး ပြင်းထန်မှုနည်းပါတယ်။

ကုသမှု

ကုသမှုမလိုဘဲ သူ့အလိုလို ပျောက်ကင်းနိုင်သော်လည်း အလွန်နာကျင်သော (သို့) မကြာခဏ ပြန်ဖြစ်တတ်သော (သို့) အခြားသူတစ်ဦးအား ရေယုန်ကူးစက်စေနိုင်တဲ့အန္တရာယ်ကို လျှော့ချလိုသူများအတွက် လိမ်းဆေးများ၊ (လိုအပ်ပါက) သောက်ဆေးများဖြင့် ကုသနိုင်ပြီး နာတာ တော်တော်လေးဆိုးတယ်ဆိုရင်တော့ အကိုက်အခဲ ပျောက်ဆေးများ၊ ထုံဆေးများကိုပါ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

ဖြစ်နိုင်သောနောက်ဆက်တွဲအန္တရာယ်များ

HSV-2 နှင့် HIV ကူးစက်မှု

HSV-2 ရောဂါပိုးဟာ HIV ကူးစက်ခံရနိုင်ခြေကို ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် သုံးဆတိုးစေပါတယ်။ ထို့အပြင် HIV နှင့် HSV-2 ကူးစက်ခံရသူများဟာ အခြားသူများကို HIV ပိုး ကူးစက်နိုင်ခြေ ပိုများစေပါတယ်။

ပြင်းထန်သောရောဂါ

HIV ပိုးကူးစက်ခံထားရသူများ အပါအဝင် ခုခံအားကျဆင်းနေသူများမှာ ရေယုန်ဟာ ပိုမိုပြင်းထန်သော လက္ခဏာများရှိပြီး ထပ်တလဲလဲ ပိုမိုဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ HSV-2 ရဲ့ ရှားရှားပါးပါး နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများမှာ ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရောဂါ (ဦးနှောက်ပိုးဝင်ခြင်း) နှင့် နေရာအနှံ့ ရောဂါပိုးများ ပျံ့နှံ့ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။ ရှားရှားပါးပါးအနေနဲ့ HSV-1 ရောဂါပိုးဟာ ဦးနှောက်ရောင်ခြင်း သို့မဟုတ် keratitis (မျက်လုံးပိုးဝင်ခြင်း) ကဲ့သို့သော ပိုမိုပြင်းထန်သော နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။

မွေးကင်းစကလေးရေယုန်

မွေးကင်းစကလေးမှာ HSVပိုး နှင့် ထိတွေ့သောအခါ ရေယုန်ပေါက်ခြင်း ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင် HSV ရောဂါပိုးကို ပထမဆုံးအကြိမ်ကူးခံရတယ်ဆိုရင် မွေးကင်းစကလေးအတွက် အကြီးမားဆုံး အန္တရာယ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ မွေးကင်းစ ကလေးရေယုန်ဟာ ရှားပါးသော်လည်း ရေရှည်အာရုံကြောဆိုင်ရာ မသန်စွမ်းမှု (သို့) သေဆုံးခြင်းဆီသို့ ဦးတည်သွားစေနိုင်သည့် ပြင်းထန်သော အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

ရောဂါကာကွယ်ခြင်း

ပါးစပ်ရေယုန်လက္ခဏာရှိသူများဟာ အခြားသူများ (ပါးစပ်ဖြင့် လိင်ဆက်ဆံခြင်း အပါအဝင်) နှင့် ပါးစပ်ဖြင့် ထိတွေ့ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပြီး တံတွေးနှင့်ထိသော အရာများကို မျှဝေသုံးစွဲခြင်းတို့ကို ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါတယ်။ လိင်အင်္ဂါရေယုန်ရောဂါ လက္ခဏာရှိသူများဟာ ရောဂါလက္ခဏာများ ခံစားနေရချိန်တွင် လိင်ဆက်ဆံခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါတယ်။ ကွန်ဒုံးကို နည်းလမ်း မှန်ကန်စွာ စနစ်တကျ အသုံးပြုခြင်းဟာ လိင်အင်္ဂါရေယုန်နှင့် အခြား လိင်မှတစ်ဆင့်ကူးစက်တတ်သောရောဂါများကို ကာကွယ်ရန် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်ပါတယ်။

ယခုလိုဗဟုသုတရစရာအကြောင်းအရာတွေကို https://www.facebook.com/myDoctorMyanmar facebook channel နှင့် www.mydoctor.com.mm မှာအမြဲမပြတ်ဝင်ရောက်လေ့လာဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။

#Dr.Shoon(ဆေး-၁)

#myDoctor

#teleMedicine

Related posts
စားသောက်မှုပုံစံအခြားရောဂါများ

ဓာတ်မတည့်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သော အစားအစာ များ

1 Mins read
အမျိုးမျိုးသော အစားအစာ များဟာ အချို့သူတွေမှာ ဓာတ်မတည့်မှုဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အလားအလာရှိပါတယ်။ အချို့ သောအစားအစာများတွင်ပါရှိသော ပရိုတင်းဓာတ်များကို ကိုယ်ခံအားစနစ်က ပုံမှန်မဟုတ်စွာ တုံ့ပြန်တဲ့အခါ အစားအစာနှင့် ဓာတ်မတည့်မှု ဖြစ်ပေါ်တတ်ပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့ ဓာတ်မတည့်ခြင်းရဲ့ လက္ခဏာများ – ပါးစပ် တစ်ဝိုက် ယားယံခြင်း၊…
သွားကျန်းမာရေးအခြားရောဂါများအထွေထွေရောဂါများ

လျှာနာ နေလျှင်

1 Mins read
လျှာနာကျင်မှု ဟာ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ လျှာနာ ခြင်းရဲ့ အဖြစ်များသော အကြောင်းရင်း အချို့မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ (၁) ဒဏ်ရာများ- လျှာကို မတော်တဆကိုက်မိခြင်း၊ ပူသောအစာ သို့မဟုတ် အရည်များ စားသောက်မိသဖြင့် လျှာပူလောင်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် အစာစားနေစဉ် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်းများဟာ…
ကင်ဆာအထွေထွေရောဂါများ

သွေးကင်ဆာ တို့ရဲ့သဘာဝနဲ့လက္ခဏာ

1 Mins read
သွေးကင်ဆာ ဆိုတာ သွေး၊ ရိုးတွင်းခြင်ဆီနှင့် ပြန်ရည်ကြောစနစ် တို့ကို ထိခိုက်စေသော ကင်ဆာအုပ်စုကို ရည်ညွှန်းပါတယ်။ သွေးကင်ဆာများဟာ သွေးဆဲလ်များ (သွေးနီဥများ၊ သွေးဖြူဥများနှင့် သွေးဥမွှားဆဲလ်များ) ကို ထုတ်လုပ်ရန် တာဝန်ရှိတဲ့ ဆဲလ်များမှ စတင်ဖြစ်ပွားပါတယ်။ သွေးကင်ဆာမှာ သွေးဖြူဥကင်ဆာ (Leukemia)…

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *