ဗီတာမင္ ဘီဝမ္း(vit B1) ခ်ို့တ့ဲျခင္း(သို႔) ဘယ္ရီဘယ္ရီ

ဗီတာမင္ဘီဝမ္းဓာတ္ခ်ိဳ႕တ့ဲျခင္းကို (beriberi) ဟုေခၚသည္။ ဤေရာဂါကိုေလးမ်ိဳးေတြ့ႏိုင္သည္။ (၁)ႏွလုံးႏွင့္ေသြးလည္ပတ္မႈစနစ္ကိုထိခိုက္ေစေသာဝက္(တ္)ဘယ္ရီဘယ္ရီ(wet beriberi)၊ (၂)အာ႐ုံေၾကာစနစ္ပ်က္ယြင္းမႈျဖစ္ေစေသာ ဒ႐ိုင္းဘယ္ရီဘယ္ရီ(dry beriberi)၊ (၃)အစာအိမ္ႏွင့္အူလမ္းေၾကာင္းကိုထိေစေသာ (gastrointestinal beriberi) ႏွင့္ (၄)ေမြးကင္းစကေလးမ်ားတြင္ျဖစ္ေသာ (infantile beriberi)တို႔ျဖစ္သည္။

(၁)Wet beriberi

ဤေရာဂါတြင္ျဖစ္တတ္ေသာလကၡဏာမ်ားမွာ ႏွလုံးခုန္ႏႈန္းျမန္လာျခင္း၊ လႈပ္လႈပ္႐ွား႐ွားလုပ္လ်ွင္ အသက္႐ွဴၾကပ္ျခင္း၊ ညအခါတြင္႐ုတ္တရက္အသက္႐ွဴၾကပ္၍လန္႔ႏိုးျခင္း၊ ေျခေထာက္မ်ားေဖာလာျခင္း ႏွင့္ ႏွလုံးေရာဂါတို႔ျဖစ္သည္။

(၂)Dry beriberi

ေျခလက္မ်ားထုံက်င္ျခင္း၊ နာျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ေအာက္ပိုင္းခ်ိန႔ဲ၍ လမ္းေလ်ွာက္ရခက္ခဲျခင္း၊လမ္းေလ်ွာက္လ်ွင္ပုံမွန္လူက့ဲသုိ႔မေလ်ွာက္ႏိုင္ဘဲ မူမမွန္ျခင္း၊ အတိတ္ေမ့တတ္ျခင္း၊ ေမ့ေလ်ာ့လြယ္ျခင္းတို႔ျဖစ္ေလ့႐ွိသည္။

(၃)Gastrointestinal beriberi

ဗိုက္ေအာင့္ဗိုက္နာ၊မအီမသာျဖစ္ျခင္း၊အန္ျခင္းတို႔ျဖစ္တတ္သည္။

(၄)Infantile beriberi

အသက္(၂)လႏွင့္(၆)လၾကားတြင္ျဖစ္ေလ့ရိွသည္။ အန္ျခင္း၊ဝမ္းေလ်ွာျခင္း၊ပိန္၍ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်လာျခင္း၊ေဖာလာျခင္း၊အသက္႐ွဴၾကပ္ျခင္း၊ျပာႏွမ္းလာျခင္း၊ရံဖန္ရံခါ တက္ျခင္းႏွင့္ႏွလုံးယိုယြင္းလာ၍ အသက္ဆုံး႐ႈံးျခင္းအထိျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

ဘယ္လိုအေျခအေနေတြမွာျဖစ္တတ္လဲ?

-အရက္စဲြေသာသူမ်ား

-ထမင္းရည္ငွဲ႔၍ခ်က္ျခင္း

-ဆန္ကိုႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာေရေဆးၿပီးမွခ်က္တတ္ျခင္း

-အာဟာရ မ်ွတေအာင္မစားျခင္း

-အာဟာရခ်ိဳ႕တ့ဲေနေသာမိခင္မ်ား၏ႏို႔စုိ႔ကေလးငယ္မ်ား

-ၾကာ႐ွည္ဝမ္းေလ်ွာျခင္း

-မ်ိဳး႐ိုးလိုက္တတ္ေသာ္လည္း ျဖစ္ခဲသည္

-ဆီးေဆးေရ႐ွည္ေသာက္ရသူမ်ားတြင္လည္းျဖစ္တတ္ပါသည္။

ဘယ္လိုကာကြယ္ကုသမႈေတြလုပ္သင့္လဲ?

ကာကြယ္ျခင္းသည္ကုသျခင္းထက္ပို၍အေရးႀကီးပါသည္။ အရက္ေလ်ွာ့ေသာက္ျခင္း၊ အရက္ျဖတ္ျခင္းတို႔လုပ္သင့္သည္။ေသာက္တတ္ေသာသူမ်ားသည္ အစားအစာကိုလည္းအာဟာရမ်ွတစြာပုံမွန္စားသင့္သည္။ထမင္းရည္ငွဲ႔၍ခ်က္လ်ွင္ ဗီတာမင္ဘီဝမ္းဓာတ္မ်ားဆုံး႐ႈံးေသာေၾကာင့္ေ႐ွာင္႐ွားရမည္။ ႏို႔တိုက္မိခင္မ်ားသည္ ငါးေျခာက္ႏွင့္ထမင္းဆီဆမ္းသာမစားသင့္ပဲ အာဟာရျပည့္ဝေအာင္စားရပါမည္။ ဗီတာမင္ဘီဝမ္းႂကြယ္ဝေသာအစားအစာမ်ားမွာ ငါးအမ်ိဳးမ်ိဳး၊အစိမ္းေရာင္ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား၊ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ပဲပိစပ္၊ဝက္သား၊အမဲသား၊အသည္း၊အသီးအႏွံမ်ား၊ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဆန္လံုးညိဳ အစရိွသည္တို႔ျဖစ္သည္။ (beriberi) ေရာဂါသည္အသက္ေသဆုံးသည္အထိျဖစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အထက္ပါ လကၡဏာမ်ားျဖစ္လ်ွင္ နီးစပ္ရာေဆး႐ုံေဆးခန္း၌ အျမန္ဆုံးကုသမႈခံယူသင့္ပါသည္။

ေႏြ